واکنش رشد اولیه و غلظت های یون های سدیم و پتاسیم در ده رقم جو (Hordeum vulgare L.) در شرایط تنش شوری

به منظور بررسی واکنش رشد اولیه و غلظت یون های سدیم و پتاسیم در ده رقم جو (Hordeum vulgare L.) تحت تاثیر تنش شوری، آزمایشی در محیط کنترل شده در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز اجرا شد. در این پژوهش گلخانه ای ده رقم جو شامل ارم، کارون، کویر، جنوب، ماکویی، افضل، شیرین، گوهر، نصرت و ریحان در دو شرایط آبیاری با آب شهر (62/0 دسی زیمنس بر متر‏، به عنوان شاهد) و آب شور با هدایت الکتریکی 20 دسی زیمنس بر متر در یک سیستم کشت ماسه ای بررسی شد. نتایج نشان داد که شوری سبب کاهش معنی دار درصد و سرعت سبزشدن، سطح برگ، وزن خشک شاخساره و ریشه، غلظت پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم و افزایش غلظت سدیم گردید. واکنش رقم ها به شوری متفاوت بود. نسبت پتاسیم به سدیم بیش ترین (7/40 درصد کاهش) و طول ریشه کم ترین پاسخ (6/4 درصد کاهش) را به شوری از خود نشان دادند. تنش شوری به طور میانگین موجب کاهش 3/24 درصدی وزن خشک شاخساره ارقام جو گردید؛ که بیش ترین و کم ترین درصد کاهش به ترتیب در ارقام شیرین (6/31 درصد) و افضل (3/16 درصد) مشاهده شد. صفات درصد سبزشدن، غلظت پتاسیم و وزن خشک ریشه در شرایط مطلوب و وزن خشک ریشه و نسبت پتاسیم به سدیم در شرایط شور به عنوان تاثیرگذارترین صفات بر وزن خشک شاخساره شناسایی شدند. بر این اساس، می توان ارقام افضل و کویر را به عنوان رقم های متحمل و رقم های ریحان و شیرین را به عنوان ارقام حساس به شوری به حساب آورد. نتایج این پژوهش نشان داد که صفات سرعت و درصد سبز شدن اگرچه برای رشد و نمو بهتر گیاه لازم است، اما اثر مستقیمی بر تحمل شوری ندارد.