تاثیر نیتروژن بر کارایی استفاده از آب باران، کارایی زراعی نیتروژن و تخلیه رطوبت خاک تحت کشت گندم دیم

به منظور بررسی تاثیر میزان و زمان کاربرد نیتروژن بر عملکرد دانه، کارایی استفاده از آب باران، کارایی زراعی نیتروژن و تخلیه رطوبت خاک تحت کشت گندم دیم، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال زراعی (93-1391) در ایستگاه تحقیقاتی دیم قاملو در استان کردستان اجرا شد. عامل اصلی آزمایش سه زمان کاربرد نیتروژن کل در پاییز، 3/2 در پاییز + 3/1در بهار و 2/1 در پاییز + 2/1 در بهار و عامل فرعی پنج سطح نیتروژن شامل 0، 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار بودند. رطوبت وزنی خاک در پنج مرحله از رشد گندم دیم از اعماق 20-0، 40-20 و60–40 سانتی متری تعیین شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل زمان و سطوح نیتروژن بر عملکرد دانه معنی دار بود. اثر سطوح نیتروژن بر کارایی استفاده از آب، کارایی زراعی نیتروژن و تخلیه رطوبت از خاک معنی دار بود. کاربرد کل 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در پاییز با افزایش82 درصدی عملکرد دانه و با کارایی استفاده از آب 44/15کیلوگرم بر میلی متر در هکتار و کارایی زراعی نیتروژن 25 کیلوگرم بر کیلوگرم، بهترین ترکیب تیماری بود. با کاربرد نیتروژن، تخلیه رطوبت از خاک در پنجه دهی، از سطح تا عمق 40 سانتی متری خاک آغاز و در ساقه دهی به عمق 60 سانتی متری گسترش و در ظهور سنبله و گلدهی، تداوم و در رسیدگی فیزیولوژیک پایان یافت. تخلیه رطوبت ناشی از کاربرد نیتروژن از دو عمق20-40 و 40-60 سانتی متری خاک به ترتیب 36/12 و 85/27 درصد از افزایش عملکرد دانه را توجیه کرد.