ارزیابی قرابت ژنتیکی و شناسایی نشانگرهای اختصاصی برای گلرنگ و خویشاوندان وحشی آن در ایران

خویشاوندان وحشی منبع مهمی از ژن های مربوط به صفات مطلوب و سازگاری به شرایط محیطی هستند که می توانند برای غنی سازی ذخیره ژنی گلرنگ زراعی مورد استفاده قرار گیرند. در این مطالعه، قرابت ژنتیکی و امکان یافتن نشانگرهای اختصاصی برای سه گونه جنس کارتاموس شامل تینکتوریوس، لاناتوس و اکسیاکانتا با استفاده از آغازگرهای ISSR مورد بررسی قرار گرفت. تفکیک باندها روی ژل آگارز و پلی آکریل آمید صورت پذیرفت. از 9 آغازگر ISSR در مجموع 169 باند ایجاد گردید که 5/96 درصد آنها چند شکلی نشان دادند. از نظر توانایی ایجاد چند شکلی بین گونه ای، متوسط تعداد باندهای چند شکل ایجاد شده توسط آغازگرها 33/18 بود و بالاترین محتوای اطلاعات چند شکل (PIC) توسط آغازگر 1 بدست آمد. نتایج ماتریس تشابه نشان داد که بیشترین شباهت بین گونه زراعی و اکسیاکانتا وجود داشت. تجزیه خوشه ایبر اساس ضریب Jaccard با روش گروه بندی UPGMA، نمونه ها را به سه گروه تقسیم کرد که هر یک متعلق به یکی از سه گونه مورد بررسی بود. در کل 40 باند اختصاصی برای سه گونه مورد بررسی شناسایی شد که بیشتر آنها توسط دو آغازگر 5 و 6 تولید شدند و گونه زراعی (تینکتوریوس) با 20 باند بیشترین را به خود اختصاص داد. برای دو گونه لاناتوس و اکسیاکانتا نیز به ترتیب 12 و 8 باند اختصاصی کشف گردید. با استفاده از این نشانگرهای اختصاصی شناسایی شده، تاکسونومی و تمایز سه گونه جنس گلرنگ با دقت بالا و بدون نیاز به ارزیابی های مورفولوژیکی ممکن می گردد. نتایج این تحقیق همچنین کمک شایانی در افزایش کارایی انتقال ژن های مفید از خویشاوندان وحشی به گونه زراعی خواهد کرد.