امنیت انسانی و چالش های توسعه انرژی های تجدیدپذیر در ایران، با تاکید بر امنیت زیست محیطی

امنیت زیست محیطی به عنوان یکی از ابعاد هفتگانه امنیت انسانی با چگونگی استفاده از منابع انرژی رابطه تنگاتنگی دارد. مدیریت بخش انرژی با کاهش آلودگی های زیست محیطی نقش کلیدی در دستیابی به توسعه پایدار ایفا می کند و توسعه پایدار بدون تامین امنیت زیست محیطی امری غیر ممکن است. به عبارت بهتر انرژی با امنیت و توسعه ارتباط مستقیمی دارد. متخصصین و برنامه‏ریزان انرژی در دنیا اتفاق نظر دارندکه انرژی های تجدیدپذیر باید نقشی بیش تر از این برای تامین انرژی مورد نیاز جوامع بشری و کاهش آلودگی های زیست محیطی ایفا کنند. بررسی مشکلات پیش رو و تدوین یک راهبرد و سیاست گزاری مناسب می تواند نقشی کلیدی در توسعه انرژی های تجدیدپذیر در تامین بخشی از تقاضای انرژی مورد نیاز کشور‏ها داشته باشد.
این مقاله با بررسی اهمیت و جایگاه توسعه منابع انرژی های تجدیدپذبر در ایران و جهان به مزایا و فرصت های توسعه انرژی های تجدیدپذیر در ایران با بررسی میدانی عوامل درگیر در سازمان های متولی می پردازد. با عنایت به مزایای قابل توجه توسعه انرژی های تجدیدپذیر از جمله ی آن ها می توان به منبع انرژی قابل اطمینان و پاک، تولید برق با قیمت پایدار، تنوع بخشی به سبد انرژی کشور در راستای صادرات بیشتر، منبع تولید برق پاک با کمترین هزینه جانبی، رسیدن به اهداف برنامه چهارم و پنجم توسعه، پتانسیل توسعه اقتصادی با تاکید بر توسعه تکنولوژی و ایجاد مشاغل جدید اشاره کرد. همچنین در این مقاله به با بررسی سیاسیت ها و قوانین موجود در زمینه توسعه انرژی های نو لزوم سیاست گزاری مناسب برای توسعه کاربرد انرژی های تجدیدپذیر در برنامه ریزی ملی انرژی در راستای تامین امنیت انسانی و امنیت زیست محیطی با تاکید بر چالش های فراروی توسعه کاربرد انرژی های تجدیدپذیر در کشور پرداخته شده است.
نتایج تحقیق نشان میدهد توسعه کاربرد انرژی های تجدیدپذیر در دنیا با چالش ها و موانع اقتصادی، فنی، مدیریتی و قانونی زیادی مواجه است که تاخیر در توسعه و استفاده از این منابع انرژی ها نو را در پی داشته است. اما توسعه کاربرد انرژی های تجدیدپذیر در ایران، علاوه بر موانع بین المللی ذکر شده با مشکلات ملی، بومی و محلی دیگری نیز مواجه است که برخی از مهم ترین موانع توسعه پروژه های‏ انرژی های تجدیدپذیر در ایران شامل نبود سیاست ها و برنامه های مدون برای توسعه، عدم وجود قوانین ملی و محلی در خصوص انرژی های تجدیدپذیر، آشنا نبودن برنامه ریزان و مدیران ملی با کارکرد این نوع از منابع انرژی، ضعف در مدیریت منابع انسانی و موانع انتقال تکنولوژی شناسایی و بررسی شده است.