بررسی میزان رعایت معیارهای ارزیابی رابط کاربر در کتابخانه های دیجیتالی ارائه دهنده خدمات به نابینایان و ناشنوایان در سطح جهان

رابط کاربر در کتابخانه های دیجیتال از جمله مسائل اساسی در بهره گیری از این کتابخانه ها به شمار می رود و زمانی کاربران می توانند تعامل مناسبی با آن برقرار سازند که متناسب با نیاز آن ها فراهم گردد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل رابط کاربر کتابخانه های دیجیتال ارائه دهنده خدمات به نابینایان و ناشنوایان در سطح جهان است.
پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش انجام پژوهش از نوع کتابخانه ای و پیمایش توصیفی است. بدین ترتیب که ابتدا با بررسی متون و منابع علمی مرتبط سیاهه ای متشکل از 13 معیار (ویژگی های ظاهری صفحه نمایش، سازماندهی صفحه نمایش، امکانات جستجو، پیوندها، گزینه ها و نمادهای تصویری، شخصی سازی متن، امکانات کمک و راهنمایی کاربران، هشدار دهنده ها، امکان تعامل و بازخورد، زبان رابط کاربر، کنترل کاربر، انواع قالب (فرمت )های منابع موجود در کتابخانه، امکانات مطالعه منابع بازیابی شده از کتابخانه) شامل 109 مولفه استخراج شد. سپس به روش دلفی نهایی گردید و برای ارزیابی کتابخانه های مذکور مورد استفاده قرار گرفت. جامعه مورد مطالعه شامل 12 کتابخانه دیجیتال ارائه دهنده خدمات به نابینایان و ناشنوایان بود که از طریق جستجو و مکاتبه با فدراسیون بین المللی کتابخانه های دیجیتال تهیه گردید.
نتایج پژوهش نشان داد که در مجموع، از بین معیارهای مورد مطالعه، معیار «زبان رابط کاربر» با رعایت در 92/97 درصد از کتابخانه ها، رتبه اول و معیار «کنترل کاربر» تنها با استفاده در 67/9 درصد کتابخانه ها کمترین میزان رعایت را به خود اختصاص داده اند. همچنین کتابخانه «Digital library for the blind» با رعایت 53/63 درصد بیشترین و کتابخانه « »U.S. National Library Service for Blindبا رعایت 62/37 درصد از مولفه ها کمترین میزان رعایت را به خود اختصاص داده اند.