بررسی وضعیت بیماری زایی عامل بیماری زنگ زرد گندم (Puccinia striiformis f. sp. tritici) و عکس العمل ارقام تجاری گندم در برابر بیماری در دهه اخیر در استان فارس
نویسنده:
چکیده:
بررسی سالانه مقاومت ارقام تجاری گندم نسبت به بیماری زنگ زرد پس از معرفی و کشت گسترده آنها حائز اهمیت فراوان می باشد. مواد مورد بررسی در این تحقیق شامل ارقام گندم افتراقی (دارای ژن یا ژن های مقاومت مشخص به زنگ زرد گندم) و 24 رقم گندم نان و سه رقم گندم دوروم مورد کاشت در دو دهه اخیر در استان فارس به همراه گندم رقم بولانی به عنوان شاهد حساس به زنگ زرد بودند. این تحقیق طی سال های زراعی 83-1382 و 84-1383 در مزارع انتخابی شش منطقه از استان فارس شامل زرقان، مرودشت، فسا، ممسنی، داراب و اقلید و طی سال های زراعی 92-1383 در دو خزانه زنگ زرد ایستگاه زرقان و حومه ممسنی انجام شد. نتایج نشان داد که طی ده سال اخیر یا قبل از آن مقاومت 12 رقم از ارقام تجاری گندم شامل چمران، شیرودی، استار، داراب 2، فلات، شیراز، کویر، شهریار، زرین، الموت، الوند و بهار نسبت به زنگ زرد شکسته شده است. برعکس، رقم یاواروس و ارقام جدید زارع، میهن، سیروان، چمران 2، افق، بهرنگ و شبرنگ، غالبا واکنش نیمه مقاومت تا حدواسط را نشان داده اند. همچنین ارقام سیوند، پارسی، پیشگام، مرودشت و افلاک عکس العمل های نیمه مقاومت تا نیمه حساسیت داشته اند. رقم پیشتاز واکنش نیمه حساسیت تا اخیرا مقاومت را در مناطق مختلف فارس نشان داده است. به طرز جالبی، رقم نیک نژاد از بدو معرفی تاکنون از واکنش مصونیت تا مقاومت برخوردار بوده است. بروز تغییرات در مقاومت برخی از ارقام تجاری ممکن است از تغییر در نژادهای زنگ زرد گندم دردهه اخیر ناشی شده باشد. در دهه اخیر براساس واکنش ارقام گندم افتراقی نسبت به زنگ زرد، غالبا برای ژن های مقاومت Yr2، Yr6، Yr7، Yr9، Yr17، Yr25، Yr26، Yr27،YrA و YrSU بیماری زایی وجود داشته است. تحقیق حاضر بر لزوم بررسی سالیانه واکنش ارقام تجاری گندم نسبت به زنگ زرد و آگاهی از فاکتورهای بیماری زایی عامل بیماری در استان فارس تاکید دارد. این اطلاعات نه تنها در اعلام هشدار به موقع جهت جایگزینی ارقام حساس و به کارگیری راهکارهای موثر در مدیریت بیماری و کاهش خسارت کاربرد دارد، بلکه امکان به کارگیری ژنوتیپ های مقاوم را در برنامه های اصلاحی کوتاه و بلندمدت گندم فراهم می نماید.
کلیدواژگان:
گندم ، زنگ زرد ، واکنش (عکس العمل) ، مقاومت ، حساسیت ، بیماری زایی ، نژاد ، پاتوتیپ
زبان:
فارسی
صفحات:
297 تا 316
لینک کوتاه:
magiran.com/p1646654
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!