اثر تکانه های مالیاتی بر اقتصاد زیرزمینی و رسمی ایران در چارچوب الگوهای تعادل عمومی پویای تصادفی(DSGE)

نیاز به تامین مالی بخش عمومی از طریق مالیات ستانی با محدود شدن درآمدهای نفتی در ایران، افزایش یافته است. در این شرایط، بررسی اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی می تواند به سیاست گذاران و مشاوران اقتصادی کشور کمک کند. نرخ های مالیاتی و سهم تامین اجتماعی، دو متغیر اصلی اثرگذار بر حجم اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی هستند. این پژوهش از چارچوب الگو های تعادل عمومی برای الگو- سازی اقتصاد زیرزمینی ایران و بررسی اثر تکانه های مالیاتی، تکانه سهم تامین اجتماعی بر اقتصاد رسمی، اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی استفاده کرده است. نتایج ارزیابی نشان می دهند که الگوی ارائه شده تقریبا به خوبی رفتار ادواری و نوسانات متغیرها را شبیه سازی می کند. نتایج پژوهش همچنین بیانگر آن است که تکانه مثبت نرخ مالیات شرکتی، مالیات بر درآمد و سهم تامین اجتماعی منجر به کاهش تولید رسمی، افزایش تولید زیرزمینی، افزایش فرار مالیاتی و کاهش درآمد دولت می شود. تفاوت آنها در اندازه تاثیرشان است. تکانه مثبت درآمدهای نفتی نیز باعث افزایش تولید رسمی و کاهش اقتصاد زیرزمینی شده است و به طبع آن فرار مالیاتی را کاهش داده است.