بازشناخت نادره زنان در «صفوه الصفا»

«صفوه الصفا» کتابی عرفانی است که «ابن بزاز» در قرن هشتم آن را در شرح کرامات شیخ صفی الدین اردبیلی (650- 735 ه.ق) تالیف نمود. این کتاب که در اواخر دوره مغول نگارش یافته، همواره به عنوان یک سند تاریخی به شمار می رفته است؛ زیرا بیانگر ویژگی های عرفان و تصوف این دوره به ویژه غرب ایران بوده است. احراز هویت شخصیت های این کتاب که برخی تاکنون به هیچ نحو بررسی نشده اند، اطلاعات ما را درباره زنان صوفی و عارف پیش از صفویه افزایش می دهد. در این جستار با غور و استقصایی که مبتنی بر کتاب «صفوه -الصفا»ست، نقش موثر زنان در این دوره نمایانده شده است. زنانی که برخی از آنان جزء عارفان و مریدان شیخ صفی بودند و برخی علاوه بر گرایش های عرفانی به دلیل تاثیرگذاری بر حکومت و اجتماع، در تاریخ این دوره حائز اهمیت اند. در این پژوهش پس از مقدمه، با ذکر نمونه هایی از حکایت های «صفوه الصفا» که به زنان غالبا ناشناخته اشاره دارد، پانزده زن در دو حوزه عرفان و سیاست شناسانده شده اند و نیز به بررسی جایگاه و نقش زن در آن دوره با توجه به دو مقوله عرفان و سیاست پرداخته شده است.