بازتعریف جامعه شناختی مفهوم محله از نگاه ساکنان: مطالعه پدیدارشناسی محله کن منطقه 5 شهر تهران

در عصر حاضر «شهرنشینی» به مثابه یکی از پدیده های اجتماعی که می تواند زمینه ساز توسعه باشد و خود معلول توسعه است، از ضروریات زندگی محسوب می شود. شهر را نه ساختمان ها و مبلمان شهری بلکه تعاملات شهروندان و حس شهروندی می سازد و به آن هویت می بخشد. محله خردترین واحد در یک نظام شهری است. این مقاله به دنبال پاسخ به این سوال است که در یک پهنه وجود، چه مولفه هایی سبب می شود ساکنان، ادراک زیستن در محله را داشته باشند. هدف مقاله بازتعریف مفهوم محله در ذهن ساکنان آن و روش مورد استفاده پدیدارشناسی توصیفی است. جامعه مورد مطالعه محله کن واقع در منطقه 5 شهر تهران است. تعداد شرکت کنندگان در مصاحبه ها 32 نفر بوده اند و از اشباع نظری نیز استفاده شده است. در این مقاله مفاهیم و نظریه های پاتنام، کولی، لینچ، شولتز و راپاپورت نیز به کار برده شده است. از بررسی و تحلیل مصاحبه های انجام شده، سه درون مایه اصلی «هویت بخشی»، «سرمایه اجتماعی» و «امر ذهنی» به دست آمده است که ترکیب این سه درون مایه، تعریف «محله» در ذهن ساکنان کن است. تفسیر اطلاعات نشان می دهد که تنها نمی توان از منطق اعتباری و کالبدی به پدیده محله نگریست. شاخص های غیر کالبدی در تشخیص و ماهیت محله نقش اساسی دارد.