انسان کامل از دیدگاه ابن عربی و مولانا

انسان کامل، حقیقت الهی، نقاوه آفرینش؛ جام گیتی نما و مظهر عنایت رحمانی است. شناخت وی، آشنایی با ناخدای کشتی عالم وجود، در مسیر حیات ابدیت و صمدیت است(بیان وضرورت). پژوهش و درک ویژگی های او، از فراز و نشیب آرای عارفان، و تطبیق و قضاوت در آن ها تفرقه زدگان دیار فرقانی را، به کوثر قرآنی سوق خواهد داد(هدف). در این تتبع، مسئله و فرض آن است که: آیا با بررسی آرای مولانا ازشرق ولایت انسانی، و ابن عربی از غرب آفاق عقلانی اسلامی، می توان تاثیرپذیری مولانا را از نظریه انسان کامل محی الدین اثبات کرد؟ یا خیر؟ درحالی که، مدت مدیدی بین آن دو، برزخی لایبغیان حائل بوده است؛ و در اواخر عمر، در حد دیار عاشقان، (ایران)، باهم برخورد کرده اند! دراین باره گرچه بخردان و عاشقان بسیاری در مکتوبات خود چراغ داری راه سالکان کرده اند؛ و مشترک و مختلف سخن رانده اند(پیشینه)؛ ولی یک نکته اینکه؛ مفهوم انسان کامل تبادر وجدان هر دو بوده است؛ و صرف مشاهده برخی تشابهات در مفهوم انسان کامل در آرای آن دو، نمی تواند موید اثرپذیری کامل مولوی از ابن عربی باشد. زیرا در صورتی می توانیم به وجود اقتباس صرف و تاثیر، یقین پیدا کنیم که خصوصیات کامل یک نظریه، در نظریه مقتبس مشاهده گردد.