واکاوی عامل های محیطی و مدیریتی موثر بر پایداری زیست بوم های مرتعی

مراتع یکی از مهمترین و با ارزش ترین منابع ملی کشور محسوب می شوند که بهره برداری صحیح همراه با عملیات اصلاح و احیای آن ها می تواند نقش اساسی در جهت حفظ آب، خاک و تامین نیازمندی های کشور در زمینه فراورده های پروتئینی داشته باشد. به منظور مدیریت صحیح زیست بوم های مرتعی باید تمام عامل های تاثیرگذار بر این زیست بوم ها را شناخت و با دید جامع نگر و در قالب نظریه واکاوی سیستمی برنامه ریزی کرد. یک سیستم، زمانی به پایداری می رسد که بین ورودی ها و خروجی های آن تعادل وجود داشته باشد. ورودی های زیست بوم، عامل های محیطی تاثیرگذار، چرای دام و سایر عامل های انسانی است. با توجه به تنوع شرایط محیطی مراتع کشور، کمیت و کیفیت تاثیرگذاری عامل های موثر بر پایداری متفاوت خواهد بود. در این مقاله سعی بر این است که مدل مفهومی مدیریت پایدار زیست بوم های مرتعی کشور ارائه شده و عامل های محیطی و انسانی موثر بر پایداری در قالب یک سیستم پویا مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. عامل های موثر بر پایداری زیست بوم های مرتعی شامل ترسالی و خشکسالی، فرسایش خاک، بهره برداری از پوشش گیاهی و مدیریت و اصلاح مرتع می باشند. برای دستیابی به پایداری زیست بوم های مرتعی بایستی تمامی عامل های موثر و برهمکنش های آن ها را شناخت و ابزارهای مدیریتی را بر اساس شرایط حاکم بر زیست بوم های مرتعی طراحی کرد.