ارزیابی تاثیرات خشکسالی بر تالاب هشیلان

تالاب ها به دلیل ویژگی های منحصربه فرد جزء مهم ترین و درعین حال حساس ترین اکوسیستم ها به شمار می روند. به علت سیستمی بودن ساختار تالاب هرگونه تغییر در شرایط محیطی بخصوص اقلیم و کاربری اراضی باعث ایجاد تغییرات در تالاب ها می شود. تالاب های ایران در چند دهه گذشته به علت رخداد خشکسالی های متعدد و دخالت های انسانی در معرض نابودی قرارگرفته اند. تالاب هشیلان به عنوان یک تالاب منحصربه فرد که در منابع مختلف از آن تحت عنوان سوءتفاهم جغرافیایی یادشده، در مرکز استان کرمانشاه واقع شده و آب آن از آبخوان های کارستی کوهستان خورین تامین می شود. در این پژوهش از داده های بارش، دبی و نقشه های توپوگرافی و تصاویر ماهواره ای لندست استفاده شده است. هدف از این پژوهش ارزیابی تاثیر خشکسالی های کوتاه مدت بر تالاب هشیلان و شناسایی دلیل آسیب پذیری بالای این تالاب نسبت به خشکسالی کوتاه مدت است. در این راستا ابتدا با استفاده از شاخص SPI سال 1386 به عنوان سال خشکسالی حاد انتخاب و تصاویر ماهواره ای لندست مربوط به یک سال قبل و بعد از خشکسالی (1385-1387) در دوره کم آبی تالاب انتخاب گردیدند. به منظور برآورد میزان تغییرات سطح تالاب در اثر خشکسالی از روش تشخیص بصری تغییرات و نسبت گیری طیفی (NDVI) در سال های موردنظر استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که وسعت تالاب نسبت به سال قبل از خشکسالی 47% کاهش یافته است. بررسی ژئومورفولوژی کارست منطقه و شرایط هیدروژئولوژیکی چشمه های کارستی نشان دهنده ی توسعه یافته بودن آبخوان های کارستی منطقه، حجم ذخیره دینامیکی کم و زمان مرگ کوتاه آن ها هست. تیپ آب چشمه سبزعلی بیکربناته بوده و دارای منشا کارستی می باشد. دلیل اصلی حساسیت بالای تالاب هشیلان نسبت به وقوع خشکسالی توسعه یافته بودن ژئومورفولوژی کارست و سیستم کارستی آبخوان های تغذیه کننده تالاب بوده که به علت غلبه جریان مجرایی و حجم ذخیره دینامیکی کم و ضریب مرگ کوتاه به شدت در مقابل کاهش بارش حساس می باشند.