تحلیل فضایی اجتماعی جرایم خشونت آمیز در شهر کرمانشاه

جرم به ویژه از نوع خشونت آمیز آن گاه از برخی افراد سرمیزند و پیامدهای آن نه صرفا دامن خود آنها و قربانیانشان بلکه گریبان جامعه را نیز میگیرد و مشکلاتی از جمله احساس ناامنی و کاهش ضریب سلامت و شادابی اجتماعی را برای جامعه ایجادمی کند. هدف این نوشتار آن است که با رویکردی میان رشته ای و ازطریق به میان آوردن پای جامعه شناسی و جغرافیا به بررسی جرایم خشونت آمیز و تحلیل فضایی اجتماعی آن در شهر کرمانشاه بپردازد. جمعیت آماری این پژوهش محله های سطح شهر کرمانشاه است که 101محله را شامل می شود. داده های این پژوهش از مراکزی مانند مرکز تحقیقات ناجا و استانداری جمع آوری شده اند. برای بررسی این داده ها از «روش تحلیل آمارهای موجود» و از دو روش تحلیل اساسی در پژوهش استفاده شده است. از نرم افزار آماری SPSS برای توصیف و تبیین متغیرها و برای شناسایی و درک الگوی مکانی و فضایی جرم، مدل های آماری و گرافیک مبنا در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) استفاده شده است. برای سنجش سطح توسعه یافتگی و سطح برخورداری محله ها نیز روش تاکسونومی عددی و موریس با استفاده از نرم افزار اکسل بهره گرفته شده است. یافته ها نشان میدهد محله های کرمانشاه از نظر سطح برخورداری توزیع یکسانی ندارند و به پنج سطح نابرابر تقسیم بندی می شوند. نتیجه آزمون خوشه بندی و شاخص نزدیکترین همسایه حاکی از آن است که توزیع جرایم خشونت آمیز از الگوی متمرکز و خوشه ایتبعیت میکند به این معنی که در این شهر کانون های جرم خیز شکل گرفته است و محدوده های دیگر بسیاری در سطح شهر محدوده های پاک محسوب می شوند. میزان همبستگی بین نابرابری و جرایم خشونت آمیز نیز 215/0- بوده، که با جهت معکوس و با سطح 95% اطمینان، معنادار است. در نهایت، تاجایی که به نتیجه این پژوهش برمی گردد مکان ها و محله های مختلف با سطح برخورداری متفاوت از امکانات و تسهیلات زمینه تبلور نابرابری اجتماعی بین محله ها و ساکنان آن را فراهم میکنند و از طرفی شکل گیری جرم، چه از حیث نوع آن و چه از نظر نرخ، در فضاهای مختلف متفاوت است. به عبارت دیگر، ماهیت فضا به جرم شکل می بخشد. از سوی دیگر، نابرابری اجتماعی بر وقوع جرم بسیار تاثیرگذار است و زمینه لازم را برای وقوع جرم ایجاد مینماید گرچه نوع تاثیر آن در محله های مختلف شکل یکسانی ندارد.