بررسی وضعیت آهن سرم و ارتباط آن با هموگرام در سگ های خانگی شهرستان اهواز

آهن یک عنصر ضروری برای اکثر موجودات زنده است و در بسیاری از روندهای متابولیک از جمله انتقال اکسیژن توسط هموگلوبین و میوگلوبین و نیز به عنوان جزئی از ساختار بسیاری از آنزیم ها نقش حیاتی ایفا می کند. با توجه به عدم وجود مطالعات کافی در مورد آهن سرم در سگ های منطقه ی اهواز، مطالعه ی حاضر با هدف بررسی وضعیت آهن سرم و ارتباط آن با تابلوی خونی در سگ های خانگی شهرستان اهواز انجام گرفت. برای این منظور از تعداد 120 قلاده سگ به ظاهر سالم (از نظر بالینی) ارجاعی به بخش داخلی دام های کوچک، بیمارستان دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز خون گیری به عمل آمد. ارزیابی خون شناسی (شمارش کامل سلول های خونی) انجام گرفت و علاوه بر آن، شمارش رتیکولوسیت ها، با استفاده از رنگ آمیزی حیاتی گسترش های خونی و بررسی میکروسکوپی انجام گردید. میزان آهن سرم، ظرفیت تام اتصال آهن و درصد اشباع آهن نیز در نمونه های سرمی سنجیده شد. در این مطالعه میانگین میزان آهن سرم در حیوانات مورد بررسی 29/7±14/81 میکروگرم در دسی لیتر به دست آمد. همچنین کمبود آهن در 20 درصد از سگ های مورد مطالعه مشاهده گردید. کاهش آهن سرم با تغییرات عمده ی تابلوی خونی شامل کاهش غیرمعنی دار هماتوکریت، هموگلوبین و میانگین حجم سلولی همراه بود (05/0p>) در حالی که تعداد ترومبوسیت ها به طور غیرمعنی دار (05/0p>) و لکوسیت ها به طور معنی دار (05/0p<) افزایش یافته بود. با این وجود، افزایش رتیکولوسیت ها و افزایش ظرفیت تام اتصال آهن در این سگ ها مشاهده نگردید. همچنین در این مطالعه شاخص جنس، واجد بیش ترین اثرات بر میزان آهن سرم و تابلوی خونی بود به طوری که میزان آهن و درصد اشباع آهن، هماتوکریت، هموگلوبین و متوسط هموگلوبین سلولی در حیوانات نر به طور معنی داری کم تر از ماده بود (05/0p<). این در حالی بود که تفاوت معنی داری بین نژادهای بزرگ و کوچک و سنین مختلف از این نظر مشاهده نشد (05/0p>).