برآورد دوز جذبی موثر سالیانه ناشی از گازهای رادون و تورون در مجاور گسل های فعال در شمال شرق ایران

گسل های فعال در واقع به عنوان مهم ترین عامل ورود رادون و تورون به سطح زمین می باشند. قرار گرفتن مناطق مسکونی بر روی این گسل ها یکی از دلایل اصلی افزایش تراکم این دو گاز رادیواکتیو در آنها است.
با استفاده از دستگاه اندازه گیری RTM1688 میزان غلظت رادون و تورون در 200 منزل مسکونی نزدیک به گسل های فعال در خراسان شمالی واقع در شمال شرق ایران اندازه گیری شد.
دامنه اندازه گیری های رادون از 12 بکرل بر متر مکعب تا 188 بکرل بر متر مکعب با مقدار متوسط 43/75 بکرل بر مترمکعب ثبت شد. بیش ترین دوز جذبی موثر سالیانه در نمونه ها 45/5 میلی سیورت و کم ترین مقدار 35/0 میلی سیورت با میانگین 187/2 میلی سیورت محاسبه شد. دامنه مقادیر تورون از صفر تا 840 بکرل بر متر مکعب با مقدار متوسط 48/325 بکرل بر متر مکعب ثبت شد. بیش ترین دوز جذبی موثر سالیانه تورون 17/21 میلی سیورت و کم ترین مقدار آن صفر با مقدار میانگین 20/8 میلی سیورت محاسبه شد.
نتایج نشان می دهد که در نواحی نزدیک به گسل های فعال شمال شرق ایران؛ تراکم گاز تورون، دو تا سه برابر حد مجاز است. همچنین مشخص شد که درصدی از مناطق مسکونی مورد مطالعه که در معرض دوز جذبی موثر سالیانه بیشتر از حد مجاز قرار دارند، برای رادون برابر 20 درصد و برای تورون برابر با 54 درصد می باشد. تراکم بالای رادون و تورون در منازل مسکونی منطقه، بیانگر نقش موثر گسل های فعال در تولید گازهاست و می تواند احتمال ابتلا به بیماری های ریوی را افزایش دهد.