الگوی پراکنش فضایی جمعیت شته نخود، Acyrthosiphon pisum و کفشدوزک های شکارگر Hippodamia variegata وCoccinella septempunctata در مزارع یونجه استان همدان

الگوی پراکنش جمعیت آفات در محیط یکی از عواملی است که نه تنها بر برنامه نمونه برداری و روش تجزیه و تحلیل داده ها موثر است، بلکه می تواند برای اندازه گیری تراکم آفت و دشمنان طبیعی آن ها نیز استفاده شود. بر همین اساس در طی دو فصل زراعی 1391 و 1392، پراکنش فضایی جمعیت شته نخود، (Acyrthosiphon pisum Harris (Hem.، Aphididae، و دو شکارگر مهم آن در مزارع یونجه استان همدان، Hippodamia variegata Goeze Col.): Coccinellidae) و Coccinella septempunctata (Linnaeus، 1758)(Col.: Coccinellidae) با استفاده از شاخص های پراکنش بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل نتایج، سه روش قانون نمایی تیلور، آیوائو و نسبت واریانس به میانگین استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد پراکنش شته و مراحل مختلف کفشدوزک ها از نوع تجمعی است. براساس مقادیر R2، مدل آیوائو مناسب تر از مدل تیلور برای توصیف رابطه بین میانگین و واریانس بود. در بین مراحل و گونه های مورد بررسی، شته های بالغ و کفشدوزک H. variegata بزرگ ترین و کفشدوزک هفت نقطه ای کوچک ترین ضریب تیلور را نشان دادند. اطلاعات این تحقیق می تواند در طراحی برنامه های مناسب نمونه برداری برای تخمین جمعیت شته یا کفشدوزک ها و نیز برآورد پارامترهای جمعیت مفید باشد.