اثر سوپرپارازیتیسم بر شایستگی تولیدمثلی زنبور (Ooencyrtus fecundus Ferriere & Voegele (Hym.، Encyrtidae پارازیتویید تخم سن گندم (Eurygaster integriceps Puton (Hem.، Scutelleridae

زنبور Ooencyrtus fecundus Ferriere &Vogele (Hymenoptera: Encyrtidae) از جمله پارازیتوییدهای تجمعی تخم سن گندم است که قدرت سوپرپارازیتیسم دارد. سوپرپارازیتیسم تاثیرات چشمگیری روی شایستگی و ظرفیت تولید مثلی، قدرت رقابت و جثه حشرات کامل پارازیتوییدهای جمعی دارد. در این بررسی اثر سوپرپارازیتیسم و شدت آن (ماده های تک قلو، دوقلو، سه قلو و چهارقلو) روی ویژگی های زیستی زنبور O. fecundus در شرایط آزمایشگاهی مطالعه شد. پارامترهای رشد جمعیت پایدار به عنوان شاخص های شایستگی، در 4 گروه مقایسه شدند. در تمامی پارامترهای مذکور به جز مدت زمان 1 نسل (T)، تفاوت معنی داری مشاهده شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) برای ماده های تک قلو، دوقلو، سه قلو و چهار قلو به ترتیب 0024/0±2529/0، 0019/0±2480/0، 0023/0±2389/0 و 0019/0±2354/0 بر روز محاسبه شد که در 2 گروه اول بیش از 2 گروه دیگر بود. همچنین، نرخ خالص تولید مثل (R0) برای 4 تیمار فوق به ترتیب22/7±14/198، 72/6±63/188، 04/2±54/170 و 01/2±77/139 ماده بر ماده بر نسل و مدت زمان 1 نسل (T) به ترتیب 29/0±9/20، 18/0±12/21، 21/0±5/21 و 15/0±98/20 روز بود. با وجود اینکه پارامترهای محاسبه شده به هم نزدیک هستند، ولی تفاوت آن ها معنی دار بود، زیرا واریانس داده ها پایین است. در اکثر پارامترها، تفاوت بین تیمارهای یک و دوقلو با تیمارهای سه و چهارقلو معنی دار بود. هرچند سوپرپارازیتیسم روی شایستگی افراد اثر گذاشته است، این اثر آن چنان شدید نبوده است که منجر به حذف سوپرپارازیتیسم شود و در شرایط کمبود میزبان سبب مزیت قابل توجه خواهد شد.