پژوهشی در ماهیت نداشتن وجود رابط در اندیشه علامه طباطبائی

وجود رابط در سخنان فلاسفه پیش از صدرالمتالهین در دو مورد به کار می‏رفت: 1. وجود رابط در قضایا؛ 2. وجود فی‏نفسه لغیره. صدرالمتالهین در پرتو مبانی حکمت متعالی، وجود امکانی را عین ربط و تعلق به واجب‏الوجود دانست و هرگونه استقلال را از آنها سلب کرده، اسم «وجود رابط» را بر آنها نهاد. مسئله ماهیت نداشتن وجودات امکانی (وجود رابط در حکمت متعالیه) مورد اختلاف است. علامه طباطبائی، آنها را فاقد ماهیت دانسته و از طریق وجود تلازم میان ماهیت‏داری و استقلال مفهومی، بر ماهیت نداشتن آنها برهان اقامه کرده است. این نظریه، نتایج فلسفی متفاوتی دارد که برخی از آنها در مسائلی همچون جایگاه مباحث ماهیت در فلسفه، تقسیم ممکن به جوهر و عرض، تفسیر مقولات نسبی و تفسیر مسافت حرکت مشهود است. در این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی به بررسی ادله و نتایج این دیدگاه پرداخته‏ایم.