اوضاع اقتصادی و تجاری قزوین عصر صفوی (در دوره پس از پایتختی)

قزوین، به عنوان یکی از مهم ترین شهرهای ایران عصر صفوی، در دوره پایتختی به اوج توسعه، رونق و آبادانی خود دست یافت. اما پس از حدود چهار دهه، پایتخت از قزوین به اصفهان منتقل شد و بدون تردید این انتقال پیامدهای مهمی برای شهر قزوین به همراه داشت. در واقع انتظار می رفت، رونق و آبادانی این شهر به زودی از میان برود. چرا که بدیهی بود مرکزیت سیاسی یک شهر می توانست به میزان قابل ملاحظه ای در توسعه و رونق آن شهر موثر واقع شود و در نتیجه از مرکزیت افتادن آن نیز به همان میزان در زوال آبادانی آن شهر اثرگذار باشد. اما یافته های این پژوهش که عمدتا بر اساس گزارش سیاحان و سفرنامه نویسان اروپایی تدوین یافته، نشان می دهد، گرچه با انتقال پایتختی از قزوین به اصفهان، از اهمیت سیاسی این شهر به میزان قابل توجهی کاسته شد، اما بنابر علل و عوامل دیگری، این انتقال تاثیر منفی چندانی بر اهمیت اقتصادی و رونق تجاری و بازرگانی قزوین ننهاد و این شهر پس از انتقال پایتخت هم، همچنان به رونق تجاری و بازرگانی خود ادامه داد.