بررسی اثر تغییرات کاربری اراضی بر بیابان زایی تکنوژنیک در محدوده شهر مشهد

چکیده:
گسترش شهرنشینی همواره مسائل متنوع و گسترده ای را به دنبال داشته است که تغییرات وسیع در الگوی کاربری زمین مهم ترین اثر آن است. کاهش توان اکولوژیکی و بیولوژیکی زمین یکی از آثار منفی تغییرات کاربری اراضی است که از آن، با عنوان عامل بیابان زایی نیز یاد می شود. در این پژوهش، برای تعیین شدت بیابان زایی ناشی از توسعه شهری در محدوده شهر مشهد، از روش ایرانی IMDPA استفاده شد. در گام اول، نقشه کاربری اراضی این محدوده در پنج دهه 40، 60، 70، 80، 90 تهیه شد که منابع مورد استفاده برای تهیه نقشه کاربری اراضی به ترتیب دهه های ذکرشده، عکس های هوایی با مقیاس 1:20000، نقشه های توپوگرافی با مقیاس 1:50000، لایه های توپوگرافی با مقیاس 1:20000، تصاویر ماهواره ای Landsat -7 ETM+ و جدیدترین تصاویر ماهواره ای Google Earth بوده است. سپس با استفاده از معیار تکنوژنیک مدل IMDPA، وزن دهی به شاخص های این معیار (نسبت اراضی مسکونی و صنعتی به باغی زراعی، نسبت اراضی مسکونی و صنعتی به مرتعی و جنگلی، نسبت تراکم جاده به سطوح شهری، میزان فضای سبز به ازای هر نفر) انجام شد و در انتها از میانگین هندسی شاخص ها، شدت بیابان زدایی در پنج دهه از دهه 40 تا 90 مشخص و موثرترین عامل بیابان زایی شناسایی گردید. نتایج نشان می دهد که در دهه 40، پایین بودن سرانه فضای سبز و کاهش اراضی مرتعی به ترتیب مهم ترین عوامل بیابان زایی در شهر مشهد است. در دهه های 60، 70 و 80 اصلی ترین عوامل بیابان زایی، کاهش اراضی مرتعی، کاهش سرانه فضای سبز شهری و کاهش اراضی زراعی است. در دهه 90، اصلی ترین عامل، کاهش اراضی مرتعی و سپس کاهش اراضی زراعی و سرانه فضای سبز است. در هر پنج دهه، عامل تراکم جاده ای در دامنه امتیاز کم در مدل قرار گرفت که از تاثیر این عامل در بیابان زایی شهر مشهد می توان چشم پوشی کرد.
زبان:
فارسی
صفحات:
81 تا 90
لینک کوتاه:
magiran.com/p1668373 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!