بررسی وضعیت اهل سنت عراق پس از داعش

اهل سنت عراق، در ادوار تاریخی گذشته تا زمان سقوط صدام، از جایگاه ممتازی در عرصه سیاسی اجتماعی برخوردار بودند و از این رو، از آن به مثابه «عصر طلایی» خویش یاد می کنند. از همین رو، در اوایل سقوط صدام، به شدت و حدت با «نظم سیاسی مستقر نوین» از در آشتی ناپذیری و مخالفت درآمدند و رویکرد تقابل (در عین تعامل مقطعی) را اتخاذ کردند.
بر همین اساس، بازیگران داخلی و خارجی مدعی حمایت از اهل سنت، با تحریک و تحریض جغرافیای سنی نشین، موج های متعددی از تقابل با حکومت مرکزی را در نخبگان سیاسی و بدنه اجتماعی سنی ایجاد کردند که از همراهی با جریان بعثی و القاعده تا همدلی و همسویی با داعش را دربرمی گرفت. البته هم زمان بخشی نیز مسیر تعامل نسبی را برای اخذ برخی امتیازات و پیگیری برخی مطالبات در پیش گرفتند.
می توان گفت که به طور کلی، بدنه اجتماعی اهل سنت عراق، الگویی ترکیبی از مشارکت سیاسی نسبی تا تحریم و تقابل با حکومت مرکزی را از دوران سقوط صدام تا کنون به نمایش گذاشته است، ولی در مقطع پساداعش، با درک برخی واقعیت های صحنه و پی بردن به برخی خباثت های «بازیگران خارجی و نخبگان سنی مدعی حمایت از اهل سنت»، به نظر می رسد که این رویکرد از حالت تقابل به سمت تعامل با «نظم سیاسی مستقر نوین» حرکت خواهد کرد. این پژوهش در پی علل پدیدار شدن چنین درکی است و وضعیت اهل سنت عراق را در مقطع پساداعش، وجهه همت خود قرار خواهد داد.