تعیین و تشخیص بیماری زوال گوجه فرنگی و خیار ناشی از Plectosphaerella cucumerina در ایران

در تابستان 1394، از مزارع گوجه فرنگی و خیار کفترک و باجگاه از استان فارس نمونه برداری انجام شد و گیاهانی با علائم زوال و مرگ به آزمایشگاه منتقل شدند. پس از جداسازی عامل بیماری، جدایه های به دست آمده به روش تک اسپور جهت مطالعات ریخت شناختی خالص شدند. پرگنه های قارچ روی محیط کشت PDA تخت، لزج، نارنجی یا صورتی، میسیلیوم ها رویشی به هم فشرده و میسیلیوم های هوایی اغلب غایب و یا پراکنده بودند و کنیدیوفورها روشن، منفرد، دارای دیواره نازک بدون انشعاب یا به ندرت دارای انشعابات نامنظم: سلول کنیدیوم زا فیالیدیک، منفرد و صاف، فیالیدها بدون دیواره عرضی، به ندرت دارای یک دیواره نزدیک پایه و گاهی در انتها منشعب. کنیدیوم ها در سرهای لزج به صورت مجتمع تشکیل می شدند شفاف، بیضوی شکل و بتدریج در دو انتها باریک تر می شوند و فاقد دیواره و یا دیواره دار بودند. براساس خصوصیات ریخت شناسی و مولکولی بر پایه ی توالی سنجی ناحیه ی فاصله ی ترانویسی شده ی داخلی (ای تی اس) جدایه های بدست آمده Plectosphaerella cucumerina (Lindf.) W. Gams تشخیص داده شد. بر پایه ی واکاوی ناحیه ی ای تی اس جدایه ها دارای تنوع نوکلئوتیدی بودند به گونه ای که در جدایه های به دست آمده از نواحی باجگاه و کفترک دو زیرگروه مولکولی تعیین شد. آزمون بیماریزایی با استفاده از گیاهان گوجه فرنگی، فلفل، هندوانه و طالبی انجام شد. سه تا چهار هفته پس از مایه زنی گیاهان مایه زنی شده علائمی مانند پژمردگی ، پوسیدگی ریشه و طوقه، کوتاه شدن طول ساقه و ریشه از خود نشان دادند. این اولین گزارش از زوال خیار و گوجه فرنگی ناشی از P. cucumerina از ایران همراه با بررسی خصوصیات ریخت شناختی، بیماریزایی و مولکولی این قارچ است.