تحلیل نقش مبادلات مرزی در توسعه شهری، مطالعه موردی شهر مرزی بانه

در سراسر مرزهای کشور سکونتگاه هایی (شهری- روستایی) وجود دارد که معیشت غالب آن ها بر پایه مبادلات بازرگانی می باشد. این نوع از فعالیت به نوبه خود باعث تغییرات مختلف اقتصادی، فضایی و اجتماعی در این قبیل از شهرها شده که این تغییرات خود پیامدهای مختلفی نیز به همراه داشته است. در این راستا دولت در سال 1372 اقدام به تاسیس بازارچه های مرزی نمود تا علاوه بر کاهش امر قاچاق، بتواند باعث کاهش بیکاری و مهاجرت های برون منطقه ای نیز شود. مقاله حاضر به بررسی این موضوع می پردازد که بازارچه های مرزی و اقتصاد مبادلاتی چه نقشی در تغییرات شهری ایفا می نمایند در این بررسی شهر بانه به عنوان نمونه انتخاب شده است. اگرچه بخش زیادی از اقتصاد این شهر هنوز بر پایه قاچاق و اقتصاد مبادلاتی غیررسمی است و سابقه ای دیرینه در این شهر دارد اما با تاسیس بازارچه های مرزی بخشی از اشتغال غیررسمی جای خود را به مبادلات مرزی رسمی و قانونی داده است. بر این اساس در تحقیق حاضر به بررسی بازتاب های مبادلات مرزی از سال 1375 الی 1395 در شهر بانه پرداخته شده است. جهت تحلیل این تغییرات از تکنیک SWOT استفاده شده است. در شهر بانه با سه دسته تغییرات اقتصادی، اجتماعی و فضایی روبرو هستیم که با توجه به نقش مبادلات مرزی موردبررسی قرارگرفته اند. نتایج تحقیق نشان دهنده تاثیر گسترده مبادلات مرزی بر توسعه فضایی، اقتصادی و اجتماعی این شهر می باشد. نتایج حاصل از تحلیل سوات نیز نشانگر این مطلب است که مبادلات مرزی بانه اگرچه تاثیراتی را بر توسعه شهری داشته است اما به دلیل وابستگی به قاچاق که مهم ترین تهدید مبادلات مرزی در بانه می باشد مانع از دستیابی به توسعه پایدار شهری خواهد شد.