بررسی اثر برخی از عوامل اکولوژیکی بر مواد موثره (عصاره) سرشاخه های گیاه پیرو

پیرو (Juniperus communis L.) از مهمترین گیاهان رویشی ایران بوده و در ارتفاعات گرگان و در دره تالار در ارتفاعات گدوک، هزارجریب و اسپیلی طالش پراکنش دارد. در این پژوهش به بررسی کمیت و کیفیت ماده موثره(عصاره) سرشاخه گیاه J. communis در رویشگاه های مختلف مراتع ییلاقی هزارجریب بهشهر پرداخته شد. سرشاخه ها در طبفات ارتفاعی 1950 ،2050، 2150 و 2250 متر از سطح دریا جمع آوری شده سپس در هوای آزاد تحت سایه خشک گردیدند. عصاره سرشاخه گیاه به روش Meo H-Extract (استفاده از متانول) استخراج و جهت شناسایی ترکیبات عصاره از دستگاه GC/MS استفاده شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت پذیرفت و جهت تجزیه و تحلیل و مقایسه خصوصیات عصاره از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) وT-test استفاده گردید. 41 ترکیب در عصاره سرشاخه این گیاه شناسایی شد که از این میان ترکیبات &alpha-pinene، sabinene، limonene، &beta- cubebene و diallyl phthalate دارای بیشترین درصد بوده و نیز رویشگاه اثر معنی داری را بر ترکیب phthalate diethyl و &beta-thujene موجود در عصاره سرشاخه داشته است. ترکیبات abieta-8،11،13-triene ، d-(+)-carvone ، hexadecanamide، elemol و trans sabinene hydrate نیز تنها در یک رویشگاه مشاهده شدند. همچنین میان 12 ترکیب با برخی عناصر خاک همبستگی معنی داری مشاهده شد.