کاربست مفهوم انعطاف پذیری در مدارس دوره اسلامی (مطالعه موردی؛ مدارس شهر قزوین)

دانش در اسلام جایگاهی بلند دارد. از همین رو مسجد از دیرباز تاکنون در کنار کارکرد عبادت پروردگار، مکان گردهم آیی مسلمانان و کسب علم بوده است. اگر هسته مرکزی دانش اسلامی را در مساجد بدانیم، می توان مدارس علمی و دینی را در رابطه مستقیم با مساجد چون شعبه هایی از آن هسته مرکزی به شمار آورد. هم بدین دلیل است که معماری مدارس علمی در به معماری مساجد اسلامی شباهت دارد و در طول گذشت ایام، مساجد و مدارس با کاربری یکسان و موثر سهمی به سزا در نشر و ترویج مبانی معرفتی قرآن و اسلام داشته اند. این مقاله در نظر دارد تا با بررسی مدارس دوره اسلامی و ویژگی های آن به آزمون کیفیت انعطاف پذیری در این مدارس بپردازد. روش تحقیق از حیث هدف، کاربردی و از بعد روش، توصیفی تحلیلی مبتنی بر تحلیل محتوا است. هدف از این پژوهش کاربست کیفیت انعطاف پذیری در مدارس دوره اسلامی و مقایسه تطبیقی آن است؛ به عبارت دیگر، این مقاله در نظر دارد تا کیفیت انعطاف پذیری و مولفه های آن را از بعد شکلی و عملکردی در مدارس دوره اسلامی مقایسه نماید. نمونه موردی مطالعه مدارس دوره اسلامی در شهر قزوین است.نتایج نشان می دهد که در مدارس دوره صفویه تنوع پذیری شکلی و تطبیق پذیری عملکردی و در مدارس دوره قاجار بیش تر تنوع پذیری فرمی و شکلی مورد نظر بوده است. این نکته در پلان بنا و عملکرد داخلی بنا مشهود است.