بررسی تنوع و الگوی تلفات جاده ای حیات وحش در پارک ملی گلستان

تصادفات جاده ای یکی از پیامدهای مخرب توسعه انسانی بر زیستگاه های حیات وحش می باشند. افزایش خطوط جاده ای و عبور آنها ازدرون زیستگاه های حیات وحش به یکی از عوامل تهدیدکننده جمعیت های گونه های حیات وحش تبدیل شده است. شاهراه آسیایی تهران- مشهد که از میان پارک ملی گلستان عبور می کند، از جمله مهمترین جاده هایی است که آثار مخرب آن بر حیات وحش و انسان در کشور از گذشته تا کنون مطرح بوده است. در این مطالعه، با استفاده از ثبت تصادفات حیات وحش در پارک ملی گلستان در یک دوره شش ساله، الگوی زمانی تصادفات جاده ای حیات وحش بررسی شد. از ابتدای سال 1384 تا پایان خرداد 1390، در مجموع تعداد 588 تصادف ثبت شده است که در آن 33 گونه جانوری متعلق به 14 خانواده و 10 راسته شناسایی شد. نتایج نشان داد که میانگین تعداد تصادفات در علف خواران بزرگ جثه، گوشت خواران متوسط جثه و پرندگان به طور بسیار معنی داری از سایر گروه های جانوری بیشتر است. بیشترین تعداد تلفات به ترتیب مربوط به گراز (Sus scrofa)، شغال (Canis aureus)، انواع جغد (Strigidae)، کلاغ (Corvidae)، روباه (Vulpes vulpes) و تشی Hystrix)(indica بود که بیش از 81% تصادفات ثبت شده را شامل می شود. متوسط تعداد تصادفات بین ماه های مختلف سال تفاوت معنی داری نداشت. علاوه بر این، تغییرات فصلی در الگوی تصادفات جاده ای حیات وحش (شش گونه دارای بیشترین تعداد تلفات جاده ای) مشاهده نشد. تفاوت اندک در میانگین تلفات جاده ای بین گونه ها و فصول ممکن است به تغییرات فصلی در الگوهای رفتاری آنها ارتباط داشته باشد.