عقل زنان از منظر نهج البلاغه

سخنان امام علی (علیه السلام)، نخستین مصداق راسخان در علم بعد از رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) و آشناتر از هر کس به تاویلات قرآن، باید در هر زمینه ای، منطقی و مستدل و منطبق بر قرآن باشد. در خطبهٔ 80 نهج البلاغه، امیر المومنین عقل زنان را به دلیل پذیرش شهادت دو زن به جای یک مرد ناقص دانسته‏اند، در حالی که مطابق آیهٔ 282 سورهٔ بقره، دلیل این امر احتمال گمراهی یکی از زنان و تذکر و یادآوری زن دوم، بیان شده است. با توجه به این که در کتب لغت، گمراهی در این آیه به فراموشی و نسیان معنا شده است، مسئله این است که آیا گمراهی و نسیان دلیل نقصان عقل است و آیا این سخن امیر المومنین منطبق بر قرآنی است که در آیات متعددی، مردان و زنان را به تعقل برای رسیدن به سعادت دعوت کرده است؟ در این مقاله ضمن بررسی سخنان عالمان دینی در این زمینه، با روش استدلالی خاص، صحت کلام امام و انطباق آن بر قرآن اثبات شده است.