تجزیه و تحلیل اثرات محیط زیستی صنایع پتروشیمی به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

صنایع پتروشیمی با توجه به ماهیت فعالیت ها و نیز به واسطه تولید پسآب و انتشار گازهای آلاینده، از پتانسیل ایجاد آثار بدی بر محیط زیست برخوردار می باشند. در این مطالعه اثرات ناسازگار محیط زیستی صنایع پتروشیمی واقع در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر بررسی گردیده است. با توجه به این که عمده صنایع پتروشیمی موجود در این منطقه در مجاورت خورها احداث شده اند، آلودگی های ناشی از آن ها، خورهای اطراف را به عنوان مهم ترین اکوسیستم های دارای تنوع زیستی تحت تاثیر قرار می دهد. در این مطالعه پس از بررسی نتایج نمونه برداری از کیفیت آب و شرایط زیستی خورهای منطقه و بررسی اثرات آلاینده ها، جهت تجزیه و تحلیل اثرات از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در نرم افزار Expert Choice استفاده شده است. در این روش وزن دهی معیارها، زیرمعیارها و اولویت بندی گزینه ها با استفاده از تکنیک بردار ویژه (Eigenvector) صورت پذیرفته است. هم چنین جهت بررسی کیفیت آب خورها و میزان تنوع زیستی آن ها، نتایج نمونه برداری از آب، بستر و رسوبات بخش های محصور و آزاد خورها مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج اندازه گیری های انجام شده و ماهیت فعالیت های صنایع پتروشیمی، پنج نوع آلاینده آب شامل فلزات سنگین، مواد روغنی و چربی،COD ، TSS، H2S و چهار نوع آلاینده هوا شامل CO، NOx ، SOx و ذرات معلق به عنوان آلاینده های شاخص شناسایی شدند. سپس بر اساس میزان و نحوه اثرگذاری آن ها بر پارامترهای محیط زیستی در ساختار AHP مورد مقایسه و وزن دهی گردیدند. نتایج نشان می دهد میزان TSS، مواد روغنی و چربی با وزن های به ترتیب 326/0 و 235/0 مهم ترین آلاینده های آب به لحاظ میزان آلودگی و آثار بد وارده بر زیستگاه های آبی شناسایی گردیدند. هم چنین در تاثیرگذاری آلودگی هوا، انتشار آلاینده های گازی NOx و SOx در اولویت اول اهمیت شناخته شدند.