«یادداشت تحقیقاتی» افزایش آبگذری سرریزهای آزاد با قوس دار کردن و ازدیاد طول موثر تاج

طول موثر سرریزها یکی از پارامترهای موثر در آبگذری آنها بوده و هر چه بیشتر باشد، هد آب روی سرریز و به دنبال آن ارتفاع سد کاهش می یابد. از طرفی افزایش مستقیم طول سرریز، موجب ازدیاد حجم حفاری ها و همچنین پهنای تندآب شده و هزینه های طرح را افزایش می دهد. افزایش طول سرریز در یک فضای محدود راهکاری برای کاهش هزینه ها می باشد که سرریزهای تاج قوسی نمونه ای از این نوع می باشد. در مقاله حاضر به کمک یک مدل آزمایشگاهی، آبگذری یک سرریز (اوجی) تاج مستقیم و آبگذری یک سرریز با طرحی جدید و با تاج قوسی که هر دو در تندآبی با پهنایی یکسان قرار داشتند، اندازه گیری شده است. از مقایسه نتایج مشخص شد که محدوده ضرایب آبگذری سرریز قوسی طراحی شده مشابه سرریز مستقیم بوده و کاهش قابل ملاحظه ای ندارد. این در صورتی است که طول سرریز قوسی و در نتیجه آبگذری آن بیشتر می باشد. به این شکل طراحان می توانند با قوسی کردن سرریزهای مستقیم ظرفیت آبگذری آن را در پهنای ثابتی از تندآب افزایش دهند. البته باید توجه داشت که تبدیل از مقطع قوسی به مقطع تندآب و شکل دیوارهای هدایت باید به صورتی طراحی شود که موج های ضربه ای و اختلال در جریان رخ ندهد.