بررسی شگردهای انتقادی در شعر پروین اعتصامی

پروین اعتصامی(1320-1285ش)، از شاعران برجسته ی دوره ی رضاشاهی محسوب می گردد؛ عصری که غلبه ی نظام سانسور و فشار اختناق حاکم بر آن، امکان طرح مستقیم اندیشه های اجتماعی و بیان نقد های سیاسی را به شدت سرکوب نمود. اما پروین، با استفاده از شیوه ای خاص و با تکیه بر خلاقیت هنری و استعداد شاعری خویش به سبکی ویژه در نقد دست یافت که ضمن گریز از فشارهای موجود، آزادی او را نیز در جهان شعری به دنبال داشته است. استفاده از شگردهایی چون مناظره پردازی، تمثیل سازی، بهره گیری از طنز و گسسته سرایی و... و نیز ویژگی های مختلف ساختاری در بافت شعری، امکانات جالبی در حوزه ی نقد سیاسی و اجتماعی در اختیار او نهاده است. در نتیجه انتخاب راه کارهایی برای آفرینش متنی چند بعدی و لایه لایه، به طرح غیرمستقیم نقد و نظرات سیاسی و اجتماعی او منجر شده است تا با ایجاد نوعی خودسانسوری که در مورد اعتصامی بیش تر به رویکردی اعتلا یافته و زیرکانه قابل تعبیر است، بعد هنری شعرهایش را نیز تقویت نماید. بدین ترتیب مقاله ی حاضر با هدف تحلیل جوانب مختلف این موضوع و بررسی شیوه های انتقادی پروین، نقد شعر او را با تکیه بر شیوه ای تحلیلی- آماری در دستور کار قرار داده است.