محوریت انسان در نظام تشریع

دانش فقه مبتنی بر نوعی انسان شناسی و عقل شناسی است، زیرا موضوع اصلی فقه انسان مکلف و مهم ترین منبع آن عقل می باشد و اساسا انسان و عقل محور و مقوم تشریع اسلامی است. اما از آنجا که شناخت انسان و عقل بحثی کلامی و از مبادی فقه به حساب می آید، به طور متمرکز و مستقیم در دانش فقه و اصول فقه مورد بررسی و تحقیق قرار نمی گیرد، از همین رو عقل شناسی و انسان شناسی فقیه در خارج از دانش فقه و اصول شکل می گیرد، در عین حال مباحث متفرقه ای در سه دانش فقه، قواعد فقه و اصول فقه مستقیم یا غیر مستقیم درباره انسان و عقل وجود دارد که عقل و انسان شناسی خاصی را به دست می دهد. در این مقاله برخی از این مباحث مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است که تا حدود زیادی انسان و عقل را در نظام فقه اسلامی نشان می دهد.