ارزیابی شاخص های مورفولوژیک توده های بومی خربزه استان های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی

به منظور بررسی خصوصیات و طبقه بندی صفات توده های خربزه استان های خراسان (رضوی، شمالی و جنوبی) آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی انجام شد. 17 توده خربزه در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار مقایسه شدند. در این آزمایش خربزه خاتونی که بیشترین سطح زیر کشت را نسبت به سایر توده ها در استان های خراسان شامل می شود عملکرد بیشتری را نسبت به اکثر توده ها نشان داد. عملکرد خربزه خاتونی برابر با 72 /28 تن در هکتار بود. کمترین عملکرد مربوط به توده های قنات بشرویه (83/18 تن در هکتار)، چاه پالیز( 04/17) و با خرمن سرخس (94/16 تن در هکتار) بود . تجزیه کلاستر بر اساس کل صفات مورد بررسی ارقام در چهار گروه قرار گرفتند و همچنین گروه بندی ارقام از نظر درصد قند، عملکرد و تعداد میوه در بوته نیز انجام شد و در همه این گروه بندی ها سه رقم زمستانی مشهد، چاه فالیز و جباری همیشه در یک گروه قرار داشتند که نشان از نزدیکی ژنتیکی این ارقام دارد. تجزیه فاکتور پنج عامل مهم را تعیین کننده 75 درصد از تغییرات مشخص نمود که عامل اول شامل صفات عملکرد، وزن میوه، تعداد بوته، طول میوه، عرض میوه، وزن گوشت و وزن تر و خشک دانه 27 درصد از تغییرات را پوشش می داد.