تاثیر ناهمگنی اجزای واریانس بر ارزیابی ژنتیکی مقدار پروتئین شیر گاوهای نر و ماده برتر هلشتاین

هدف از مطالعه حاضر، بررسی ناهمگنی اجزای واریانس مقدار پروتئین شیر در سه شکم زایش اول گاوهای هلشتاین ایران با استفاده از رکوردهای جمع آوری شده توسط مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی طی سال های 1362 تا 1392بود. مجموعه داده ها به ترتیب شامل 141670، 115395 و 82529 رکورد در دوره های شیردهی اول، دوم و سوم بودند. داده ها با استفاده از روش دومارتن به سه دسته مدیترانه ای، خشک بیابانی و مرطوب دسته بندی شدند. ناهمگنی واریانس ها با آزمون بارتلت بررسی شد. نتایج آزمون بارتلت قبل از تبدیل داده ها در سه دوره شیردهی معنی دار (0001/0p<) بود که بیانگر ناهمگن بودن واریانس ها در هر سه منطقه آب و هوایی می باشد. به منظور کاهش یا رفع احتمالی ناهمگنی واریانس ها از روش های تبدیل لگاریتمی، جذری و باکس-کاکس استفاده شد که روش تبدیل جذری در دوره شیردهی سوم منجر به همگن شدن واریانس ها شد. پارامترهای ژنتیکی، وراثت پذیری و اجزای واریانس با استفاده از نرم افزار VCE برآورد شدند. مدل شامل اثرات ژنتیکی افزایشی حیوان، گله-سال-فصل و سن زایش بود. برآوردهای وراثت پذیری قبل از تبدیل بین 19/0-15/0 و پس از تبدیل بین 20/0-12/0 تغییر کرد. تبدیل جذری باعث شد به ترتیب 88/6 و 66/42% گاوهای نر و ماده ممتاز از فهرست معمولی خارج شوند. نتایج این مطالعه نشان داد که اجزای واریانس مقدار پروتئین شیر در گاوهای هلشتاین ناهمگن است. بنابراین پیشنهاد می شود اثر ناهمگنی واریانس در زمان ارزیابی ژنتیکی و انتخاب گاوهای نر و ماده برتر در نظر گرفته شود.