کیفیت فیزیولوژیکی بذرهای سویا تحت تاثیر کمبودهای آب و نور

به منظور تعیین بهترین مرحله رشد سویا که در آن حداکثر کیفیت بذر تحت شرایط مختلف سایه اندازی (S1، S2 و S3: به ترتیب 0، 35 و 75% سایه) و تیمارهای آبیاری (I1، I2، I3 و I4: به ترتیب آبیاری پس از 60، 90، 120 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) به دست آید، دو آزمایش مزرعه ای به صورت طرح کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال های 1390 و 1391 اجرا شد. بذرها در فواصل پنج روز و در هشت مرحله برداشت شدند. حداکثر وزن دانه (رسیدگی وزنی) در 54-41 روز پس از گلدهی به دست آمد. دوره پر شدن دانه با کاهش میزان آب کاهش یافت، ولی در اثر سایه اندازی افزایش پیدا کرد. در نتیجه، حداکثر وزن دانه، سرعت جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه بذرهای متعلق به گیاهات تحت سایه بیشتر از گیاهان بدون سایه بود. با وجود این، حداقل هدایت الکتریکی و حداکثر درصد جوانه زنی بذرهای حاصل از گیاهان رشد یافته در سایه و نور کامل خورشید تحت تیمارهای مختلف آبیاری تقریبا مشابه بود. حداکثر ویژگی های کیفیت بذر 1 تا 9 روز پس از رسیدگی وزنی به دست آمد که بستگی به میزان دسترسی به نور و فواصل آبیاری داشت. در برداشت های زود هنگام به دلیل عدم رسیدگی و در برداشت های دیر هنگام به دلیل پیری، کیفیت فیزیولوژیکی دانه پایین بود. می توان نتیجه گرفت که امکان تولید بذرهای سویا با کیفیت بالا در تیمارهای مختلف آبیاری و سایه اندازی وجود دارد، به شرطی که میزان رطوبت بذرها در زمان برداشت در حدود 20-16% باشد.