تعیین آستانه تحمل تنش آلومینیوم در مرحله جوانه زنی گندم

تنش های محیطی از مهم ترین عوامل کاهش رشد در مراحل رشد و نمو گیاهی از جمله در مرحله جوانه زنی می باشند. آلومینیوم در خاک های اسیدی یکی از تنش های محیطی به حساب می آید که روی بخش های مختلف گیاه تاثیر گذاشته و منجر به کاهش رشد ریشه، کاهش جذب آب و مواد غذایی و افزایش حساسیت به خشکی می شود. گندم از جمله گیاهان استراتژیک و با ارزش بوده و شناسایی ارقامی که قادر باشند تنش را در مرحله جوانه زنی تحمل کرده و گیاهچه ی بیشتری تولید کنند دارای اهمیت است. در همین راستا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. خصوصیات ریشه و اندام هوایی 4 رقم گندم (آرتا‍، گاسکوژن، مغان3، میهن) در سطوح تنش شامل شاهد، 5/0، 1، 5/1، 2، 5/2، 5 و 10 میلی مولار آلومینیوم مورد مطالعه قرار گرفت. صفات اندازه گیری شده شامل وزن تر ریشه چه و ساقه چه، طول ریشه چه و ساقه چه، حجم ریشه چه، سطح ریشه چه و نسبت طول ساقه چه به ریشه چه بود. . نتایج حاصل نشان داد که سطوح تنش بر تمامی صفات تاثیر معنی دار داشت. هم چنین بین ارقام گندم از لحاظ صفات حجم، وزن، تعداد و سطح ریشه و نیز طول ساقه چه اختلاف معنی دار مشاهده شد. اثر متقابل رقم در تنش فقط برای تعداد ریشه چه معنی دار شد به طوری که در سطح تنش 5/2 میلی مولار، رقم مغان 3 بیشترین میانگین تعداد ریشه چه را دارا بود. با افزایش سطح تنش تعداد ریشه چه در همه ارقام کاهش یافت. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که تنش آلومینیوم باعث کاهش معنی دار تمامی صفات مورد بررسی به استثنای تعداد ریشه چه شد. رقم مغان 3 در اغلب صفات دارای میانگین بالاتری نسبت به بقیه ارقام بود.