کاربرد منطق فازی در ارزیابی و پهنه بندی پتانسیل آسیب پذیری ناشی از زلزله

کشور ایران بهعلت موقعیت لرزه خیزی و قرارگیری بر روی کمربند زلزله، در برابر این پدیده بسیار آسیب پذیر میباشد، بسیاری از شهرهای کشور، بر روی گسل های فعال قرار گرفته اند. عدم توجه و برنامه ریزی صحیح در این خصوص، تراکم جمعیت بالا و نحوه نامناسب پراکنش جمعیت در هنگام وقوع زلزله باعث افزایش خسارات جانی و مالی میگردد. نقشه های پهنه بندی آسیب پذیری ناشی از زلزله، ابزار کارآمدی برای مدیران جهت کاهش خطرات و تلفات ناشی از حوادث و به ویژه زلزله میباشند. با آگاهی از میزان آسیبپذیری و پتانسیل تخریب مناطق، به خصوص سکونتگاه ها میتوان پیش بینی های لازم جهت کاهش اثرات تخریب را مدنظر قرار دارد. شهرستان طارم از شهرستانهای استان زنجان و از مناطق زلزله خیز کشور میباشد. هیچ تردیدی وجود ندارد که بخش هایی از پهنه محدوده مورد مطالعه از نظر زمین ساختی فعال و پویا ست. هدف مقاله پهنه بندی مناطق با آسیب پذیری بالا در راستای مدیریت بحران و برنامه ریزی کاربری اراضی و کاهش اثرات زلزله در نواحی با آسیب پذیری بالاست. در این تحقیق با استفاده از داده های حاصل از مطالعات میدانی و اسناد و مدارک کتابخانه ای اطلاعات موردنیاز جمع آوری و به منظور پهنه بندی آسیب پذیری ناشی از زلزله از نقشه های معیار از جمله: نقشه های فاصله از گسله ها، فاصله از زمین لغزش ها، زمین شناسی، شیب و کاربری زمین استفاده شد و پس از ساخت و تجزیه تحلیل لایه های اطلاعاتی در محیط نرم افزار Arc GIS از توابع عضویت فازی برای ارزیابی استفاده شد. لایه های فازی استاندارد شده در محیط GIS با عملگر گامای فازی تلفیق شدند و نقشه پهنه بندی آسیب پذیری تولید شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد حدود 45 درصد محدوده در بخش های شمالی و شرقی در پهنه ای با آسیب پذیری بسیار زیاد و زیاد، و حدود40 درصد مساحت محدوده در پهنه با آسیب پذیری بسیار کم و کم قرار دارد.