تاثیر شیوه خاک ورزی بر برخی از شاخص های فیزیکی خاک، ویژگی های زراعی و عملکرد دانه سویا در دشت مغان- ایران

این تحقیق به منظور تعیین سیستم خاک ورزی مناسب به مدت دو سال در کشت تابستانه سویا به صورت طرح کرت های خرد شده نواری (استریپ پلات) با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی مغان اجرا شد. در این آزمایش، فاکتو اول شخم در سه سطح (شخم با گاوآهن بر گردان دار و دیسک، شخم با گاوآهن قلمی و دیسک و فقط دیسک) و فاکتور دوم واریته در سه سطح (زان، ویلیامز و L17 ) بودند. درصد رطوبت وزنی خاک، جرم مخصوص ظاهری، شاخص مخروطی و میزان بقایای گیاهی قبل و بعد از کاشت و صفات زراعی مانند عملکرد دانه، درصد سبز کردن، ارتفاع بوته، ارتفاع اولین غلاف، تعداد غلاف در بوته، طول غلاف و تعداد دانه در غلاف اندازه گیری شدند. نتایج دو ساله آزمایش نشان داد سیستم های مختلف خاک ورزی موجب اختلاف معنی دار در عملکرد دانه سویا نشد. اما اختلاف ارقام از لحاظ صفات ارتفاع بوته، طول غلاف و تعداد دانه در غلاف در سطح احتمال 1% با یکدیگر معنی دار بود. نتایج دو ساله این تحقیق بیان گر آن بود که تفاوت تیمارهای خاک ورزی از نظر شاخص مخروطی در عمق های 10-0 و20 -10 سانتی متر معنی دار ولی در عمق های 30-20 و40 -30 غیر معنی دار بود. پایین ترین و بالاترین میزان شاخص مخروطی در عمق 10-0 به ترتیب با 54/0 و 60/0 مگاپاسگال در تیمارهای شخم با گاوآهن برگردان دار به علاوه دیسک و تیمار فقط دیسک مشاهده گردید. همچنین این دو تیمار خاک ورزی در عمق 20-10 نیز به ترتیب با 72/0 و 59/0 مگاپاسگال بالاترین و پایین ترین میزان شاخص مخروطی را داشتند. همچنین اختلاف تیمارها از نظر میزان MWD معنی دار بود به طوری که تیمارهای خاک ورزی گاوآهن برگردان دار و دیسک، گاوآهن قلمی و دیسک وتیمار فقط دیسک به ترتیب با 3/16، 0/13 و 1/10 میلی متر در سه گروه متفاوت قرار گرفتند. شاخص درصد برگردان بقایای گیاهی با میانگین 41/82 و 83/69 درصد در سال اول و دوم دارای تفاوت معنی دار در سطح احتمال 1% بود. از طرف دیگر، سه روش خاک ورزی تاثیری معنی داری در جرم مخصوص ظاهری و درصد رطوبت وزنی خاک ایجاد نکردند.