«هنر موعود» از منظر فقه و مبانی حقوق اسلامی ناظر بر هنرهای تجسمی

هنر در روزگار ما به جنبه ای اصلی از زندگی تبدیل شده است و بدون هنر، گویی زندگی معنای جاری خود را از دست خواهد داد. هنر های گوناگون همچون معماری، مجسمه سازی و نقاشی، خاستگاه ذوق و اندیشه هنری انسان روزگار ماست تا جایی که یک اثر معماری یا یک تندیس و نقاشی، می تواند معرف اعتقادات و ایده آل های یک جغرافیای انسانی قلمداد شود. در این میان و در شرع مقدس اسلام _ که به همه وجوه انسان از بدو تولد تا هنگامه مرگ، بر موازین احکام و با رهیافت سعادت ابدی بشر می نگرد _ نظر شارع مقدس نسبت به انواع هنر و از جمله هنرهای سه گانه چیست؟ پاسخ به این پرسش می تواند دریچه ای به سوی تعالی برای هنرمندان متعهد و مسلمان بگشاید که بر موازین احکام دین، هنر خود را خلق و ارائه کنند. بایدها و نباید های شرعی مستنبط از ادله که با قدرت اجتهاد استخراج و به عنوان حکم ظاهری _ در مقابل حکم واقعی _ ارائه می شوند، در دیدگاه تحلیل و مسیر تفقه، قابل بحث و بررسی است و مقایسه اختلاف احکام بین فقهای گذشته و حال، در این موارد و با استناد و مبتنی بر دلایل، از جمله مسائل این پژوهش به شمار می آید. همچنین پرسش هایی که به اصل و ماهیت هنر بازمی گردند؛ مانند این که ضرورت پرداختن به بحث هنر و چرایی و چیستی هنر بی قید و مقایسه آن با هنر متاله، هنری در راستای هنر موعود و شناسه های آن را رقم خواهد زد. درک شناسه های نسبت بین هنر مطلوب و هنر موعود با هنر اسلامی، زمینه پاسخ به پرسش هایی است که در لسان شارع وجود داشته، اما تصریح و اضمار یا منطوق و مفهوم بودن آن تفقه می طلبد. این مقاله درصدد تبیین ملاک و مناط استنباط احکام شرعی در این زمینه است که خود زمینه ساز تنقیح جایگاه فقهی و حقوقی هنرشیعی و هنرموعود به شمار می رود.