تحلیل معنی شناختی داستان درخت مراد در چارچوب فرضیه فضایی سازی صورت

در دیدگاه‏شناختی، واقعیت‏های جهان خارج به خودی خود وجود دارند، ولی شیوه درک و به کارگیری آن‏ها در زبان حاصل تجربه جسمی شده است. در مطالعات معنی شناسی، مجموعه عناصر سازنده متن شامل واژه ها، جملات و ساختار دارای معنی بوده و در کنار یک‏دیگر حوزه های مفهومی ای می سازند که در ارتباط تنگاتنگ با هم قرار می گیرند و به ما توانایی استدلال انتزاعی، یا به عبارت دیگر، توانایی تشکیل ساخت های نمادین که با ساخت های پیش‏مفهومی در تجربه مرتبط می‏شوند، را می دهند. دیدگاه فضایی‏سازی صورت (لیکاف، 1987) بر این نکته تاکید دارد که ساختار مفهومی بر حسب طرح‏واره های تصویری به علاوه نگاشت استعاری درک می‏شود. در داستان درخت مراد (درخت مردم‏پسند)، نویسنده مرزبان‏نامه با استفاده از استعاره مفهومی «زندگی سفر است» و طرح‏واره های تصویری «حلقه»، «مرکز پیرامون» و «مبدا مسیر مقصد»، مفاهیم عالی خودشناسی و کمال را برای مخاطب به تصویر می کشد. پژوهش حاضر به بررسی و توصیف برخی فضاهای ذهنی به کار رفته در داستان درخت مراد از مرزبان‏نامه پرداخته و بر پایه آن‏ها مفاهیم «سفر»، «درخت» «قهرمان»، «آزمون» و «پیر خردمند» را توصیف می‏کند.