تعارض نقش جنسیتی و شخصیت در مردان: بر اساس مدل هفت عاملی کلونینجر

هنگامی که نقشهای جنسیتی کلیشه ای مردانه که از سوی جامعه تجویز می شوند، «پیامدهای منفی برای، یا تاثیرات منفی بر شخص یا دیگران دارند» (ا.نیل، b1981)، یک وضعیت روانشناختی در فرد ایجاد می گردد، که جیمز ا. نیل (b1981) آن را «تعارض نقش جنسیتی» می نامد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه تعارض نقش جنسیتی با ابعاد و مولفه های شخصیت در مردان، در چارچوب مدل هفت عاملی شخصیت بود. تعداد 190 نفر از مردان دانشجوی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و دانشگاه تهران، پرسشنامه ای شامل ویژگی های جمعیت شناختی، مقیاس تعارض نقش جنسیتی (ا. نیل، 1986) و نسخه بازنگری شده پرسشنامه مزاج و منش (TCI-R؛ کلونینجر و همکاران، 1994) را تکمیل نمودند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندمتغیره همزمان نشان داد که ابعاد شخصیت به طور معنادار، تعارض نقش جنسیتی و چهار عامل آن را پیشبینی می کنند. همچنین، مشخص گردید که تعارض نقش جنسیتی روابط منفی معنادار با ابعاد نوجویی، وابستگی به پاداش، خود – راهبری و همکاری، و روابط مثبت معناداری با دو بعد مزاجی آسیب گریزی و پشتکار دارد. تعارض نقش جنسیتی و عاملهای آن، پاره ای روابط معنادار اختصاصی نیز با مولفه های مزاج و منش داشته اند. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، رشدیافتگی ناکافی دو بعد منش خود – راهبری و همکاری، به همراه شکلبندی خاص ابعاد مزاج در مردان دارای تعارض نقش جنسیتی بالا، مبین احتمال شیوع بالاتر اختلالات شخصیت، بویژه اختلال شخصیت وسواسی در میان این مردان است.