ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی توده های بومی گاودانه ایرانی با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

در این پژوهش تنوع ژنتیکی بین 19 توده ی بومی گاودانه (Vicia ervilia L.) از استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان از طریق تنوع در توالی های تکراری کوتاه با استفاده از 18 جفت آغازگر ریزماهواره (SSR) مورد ارزیابی قرار گرفت. هشت جفت آغازگر SSR الگوی مناسب و قابل امتیازدهی تولید کردند. تعداد 27 آلل در مجموع هشت جایگاه ریزماهواره در توده های مورد بررسی ردیابی شد به طوری که مکان های ژنی VE02، VE05، VE07، VE09 و VE19 با چهار آلل بیشترین و مکانهای ژنی VE14 و VE27 با دو آلل کمترین تعداد آلل را در بین نشانگرها نشان دادند. میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده 0435/0 برآورد گردید. با توجه به آزمون کای اسکور در هر مکان ژنی نتیجه گیری شد که توده های مورد مطالعه از تعادل هاردی-واینبرگ تبعیت نمی کنند. میانگین محتوای اطلاعات چند شکلی آغازگرها (PIC) 5363/0 برآورد گردید و آغازگر VE02 بیشترین مقدار PIC (6934/0) و آغازگر VE27 کمترین مقدار PIC (1093/0) را نشان دادند. بیشترین فاصله ژنتیکی بین توده اردبیل (از استان اردبیل) با توده چومالو (از استان زنجان) و کمترین فاصله ژنتیکی بین توده های برازین (از استان آذربایجان شرقی) و خیارک (از استان اردبیل) مشاهده شد. روابط ژنتیکی بین توده های مورد ارزیابی با استفاده از تجزیه خوشه ایبه روش UPGMA بر اساس فاصله ژنتیکی نی مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز خوشه ای، توده های بومی را به پنج گروه تقسیم کرد. نتایج این پژوهش نشان دادند که نشانگر مولکولی SSR در تشخیص چندشکلی و فاصله ژنتیکی میان توده های بومی گاودانه موثر و کارآمد بوده و می تواند به عنوان ابزار مناسبی در تجزیه و تحلیل روابط ژنتیکی میان توده های گاودانه، مورد استفاده قرار گیرد.