بررسی تغییرات ژنتیکی برای تحمل به خشکی در فامیل های ناتنی چغندرقند

به منظور ارزیابی تغییرات ژنتیکی صفات مرتبط با تحمل به خشکی در 37 فامیل ناتنی، در دو شرایط نرمال و تنش خشکی درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب مورد آزمایش قرار گرفتند. براساس نتایج جدول تجزیه واریانس داده ها بین دو محیط نرمال و تنش خشکی از لحاظ صفات عملکرد ریشه، عملکرد قند ناخالص، عملکرد قند خالص و پایداری غشاء سلولی (01/0P<) و درصد قند ناخالص (05/0P<) اختلاف معنی دار مشاهده گردید. بین ژنوتیپ های مورد بررسی نیز از لحاظ عملکرد ریشه، عملکرد قند ناخالص، پتاسیم، پایداری غشاء سلولی، کارایی مصرف آب (01/0P<)، عملکرد قند خالص و شاخص کلروفیل (05/0P<)، اختلاف معنی دار مشاهده شد. اثر متقابل ژنوتیپ در محیط نیز برای صفات درصد قند ناخالص، سدیم، پتاسیم، درصد قند خالص، درصد استحصال و قند ملاس معنی دار بود (01/0P<). تنش خشکی به صورت معنی داری از عملکرد ریشه، درصد قند ناخالص، عملکرد قند ناخالص، عملکرد قند خالص و پایداری غشاء سلولی کاست. وراثت پذیری عملکرد ریشه و عملکرد قند خالص در شرایط نرمال به ترتیب برابر 0/59 و 0/66 در شرایط تنش به ترتیب برابر 0/63 و 0/80 برآورد شد. در هر دو شرایط، عملکرد قند خالص با صفات عملکرد ریشه، درصد قند ناخالص و درصد استحصال شکر همبستگی مثبت و معنی دار و با صفات سدیم، پتاسیم و درصد قند ملاس همبستگی منفی و معنی دار نشان داد. بر اساس نتایج تجزیه علیت در هر دو شرایط، صفات درصد قند ناخالص، میزان آب نسبی برگ و شاخص کلروفیل اثر مستقیم و معنی داری بر عملکرد قند خالص نشان دادند. در نهایت بر اساس نتایج تجزیه کلاستر، در هر دو شرایط ژنوتیپ های مورد بررسی به سه گروه تقسیم شدند و بر این اساس، ژنوتیپ HSF-883 در هر دو شرایط به عنوان ژنوتیپ برتر از نظر عملکرد و کیفیت شناسایی شد.