تحلیل پایداری کرانه رودخانه در برابر فرسایش با استفاده از تنش برشی- مطالعه موردی: رودخانه لاویج

زمین های حاشیه رود خانه تحت تاثیر عقب نشینی کناره کانال رودخانه همواره در معرض تخریب هستند. فرسایش کناری اغلب به صورت یک مخاطره طبیعی مطرح است که باید سعی در جلوگیری و کنترل آن داشت. یکی از معمول ترین روش های حفاظت کرانه رود خانه استفاده از پوشش پاره سنگی با ابعاد و اندازه مناسب، به عنوان روشی مقرون به صرفه است.در این مقاله با هدف تعیین اندازه قلوه سنگ مناسب برای پوشش پاره سنگی ساحل رودخانه لاویج با استفاده از روش تنش برشی پس از محاسبه ضریب پایداری کرانه رودخانه(SF) و تعیین اندازه پاره سنگ در آستانه حرکت(dm)، اندازه مناسب پاره سنگ (ds) برای پوشش پاره سنگی تخمین زده می شود. بدین منظور کلیه پارامترهای مورد نیاز در 5 مقطع عرضی رودخانه با استفاده از بررسی میدانی و تصاویر گوگل ارث اندازه گیری و در نهایت شیب، تنش برشی، زاویه شیب بدنه، ضریب پایداری ذره، زاویه انحراف خطوط جریان، عدد پایداری شیب بدنه، زاویه حرکت ذره بستر و ضریب پایداری بدست آمد، پس از تعیین میزان ناپایداری کرانه و تعیین آستانه حرکت ذرات، اندازه قلوه سنگ مناسب جهت سنگ چینی ارائه شد. نتایج این پژوهش مشخص کرد مقاطع شماره 2 و 5 رودخانه لاویج ناپایدارتر از سایر مقاطع می باشند و مقاطع شماره 3 و 4 پایدارترین مقاطع می باشد.مقایسه اندازه قلوه سنگ مناسب جهت سنگ چینی کرانه با اعداد تنش برشی محاسبه شده نشان داد در تعیین اندازه مناسب پاره سنگ برای سنگ چینی فقط میزان تنش برشی و پارامترهای موثر در تنش برشی مهم و تاثیر گذار نیست بلکه پارامترهای شی بکرانه، ضریب مانینگ، زاویه قرار رسوبات، شعاع انحنا، نوع پوشش گیاهی کرانه، اندازه ذرات رسوبات تشکیل دهنده کرانه و عرض مقطع دبیلبالبی نیز بسیار مهم است