ارزیابی نقش طرح پخش سیلاب سرچاهان هرمزگان در تغذیه مصنوعی آب زیرزمینی

اگرچه بیشتر اقلیم کشور ایران خشک و نیمه خشک است، سالانه حجم شایان توجهی آب از طریق سیلاب‏ها از دسترس خارج می‏شود. بنابراین، سامانه های پخش سیلاب برای کنترل سیل و مواجهه با کم‏آبی قریب به سه دهه است که در کشور اجرا می‏شوند. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر شبکه پخش سیلاب منطقه سرچاهان استان هرمزگان بر تغذیه مصنوعی سفره آب زیرزمینی با استفاده از راهکار حجم کنترلی است. سامانه پخش سیلاب یادشده در عرصه‏ای به مساحت 840 هکتار اجرا شده است. پس از بررسی آب نمود چاه ها، آب نگار بارش و حجم سیلاب‏های واردشده به سیستم، با بررسی نوسانات سطح آب زیرزمینی در چاه های مشاهده‏ای، تاثیر طرح پخش سیلاب در تغذیه مصنوعی سفره آب زیرزمینی بررسی شد. نتایج نشان داد تراز آب زیرزمینی در چاه های مشاهده‏ای واقع در عرصه، بعد از سیل‏گیری های اولیه افزایش نسبی داشته‏اند به طوری که آب نمود چاه مشاهده‏ای واقع در عرصه پخش، افزایش شایان توجهی حدود 34/1 متر را نشان می‏دهد. همچنین، تغییرات سطح آب زیرزمینی در محدوده حجم کنترل با روند تغذیه/برداشت کاملا همخوانی دارد و بر همین اساس در سال 1386 سطح آب زیرزمینی به میزان 43/4 متر افزایش داشته است. نتایج بررسی ها نشان داد در دشت گهکم-سعادت‏آباد، بارندگی های با بیش از 60 میلی‏متر یا بارش‏های متوالی با مقادیر زیاد، به تغذیه در عرصه پخش سیلاب منجر می‏شوند. در مجموع، نتایج تحقیق نشان داد پروژه پخش سیلاب سرچاهان در سال‏های بررسی شده نتوانسته است در حد انتظار سهم تغذیه را به شکل معنا‏داری افزایش دهد.