تاثیر تنش خشکی و تیمارهای قارچ- ریشه آربوسکولار و ریزوبیوم بر غلظت عناصر غذایی ریشه، اندام هوایی و خاک در کشت نخود

نخود جزو گیاهان خانواده لگومینوز می‏باشد که توانایی برقراری رابطه همزیستی با باکتری مزوریزوبیوم سیسری و قارچ‏های میکوریز آربسکولار را دارد. به منظور بررسی اثر قارچ میکوریز آربسکولار (گلوموس موسه‫ی و گلوموس اینترارادیسز) و باکتری مزوریزوبیوم سیسری در سه سطح رطوبتی (28% (رطوبت ظرفیت مزرعه)، 15% (مکش 5 بار) و 9% (مکش 10 بار)) بر غلظت عناصر غذایی ریشه و اندام هوایی نخود و خاک پس از برداشت گیاه، آزمایشی گلخانه‏ای در خاک استریل، در قالب طرح کاملا تصادفی، به صورت فاکتوریل اجرا شد. نتایج نشان داد که میزان رطوبت تاثیر معنی‏داری بر پتاسیم ریشه، اندام هوایی و خاک پس از برداشت گیاه داشت؛ بیشترین اثر مثبت مربوط به تیمار رطوبت ظرفیت مزرعه بود. باکتری ریزوبیوم اثر معنی‏داری بر غلظت پتاسیم و نیتروژن ریشه، فسفر اندام‏های هوایی و آهن خاک داشت. قارچ میکوریز اثر معنی‏داری بر میزان فسفر ریشه داشت و بیشترین اثر مربوط به تیمار گلوموس موسه‏ی بود. اثر متقابل رطوبت و قارچ میکوریز بر فسفر ریشه و منگنز اندام‏های هوایی معنی‏دار شد و بیشترین اثر مربوط به تیمار گلوموس موسه‏ی در رطوبت ظرفیت مزرعه بود. اثر متقابل رطوبت و ریزوبیوم بر نیتروژن و فسفر ریشه، منگنز و آهن اندام‏های هوایی معنی‏دار شد و بیشترین اثر مربوط به تیمار حاوی ریزوبیوم در رطوبت ظرفیت مزرعه بود. اثر متقابل باکتری ریزوبیوم و قارچ میکوریز بر فسفر ریشه معنی‏دار شد و بیشترین اثر مربوط به تیمار حاوی ریزوبیوم و گلوموس موسه‏ی بود. بیشترین غلظت نیتروژن ریشه مربوط به تیمار تلفیق دو گونه قارچ میکوریز و مایه‫زنی شده با باکتری ریزوبیوم در سطح رطوبت ظرفیت مزرعه بود.