بخش بندی فیزیکی کربن آلی در خاک های شنی و رسی تیمار شده با کود جانوری و زئولیت

نگهداشت کربن در خاک از راه افزودن کودهای جانوری به خاک و کاربرد زئولیت می تواند افزون بر بهبود ویژگی های خاک، به کاهش گازهای گلخانه ای کمک کند. هدف از این پژوهش، بررسی پیامد کاربرد زئولیت و کودهای جانوری بر ریخت های کربن آلی خاک بود. دو نمونه خاک شنی و رسی از لایه 30 سانتی متری رویین دو زمین کشاورزی در همدان برداشت شد. این خاک ها در لوله های پی وی سی با قطر 20 سانتی متر که به دو بخش جداگانه برش داده شده بود، ریخته و ذرت کشت شد. هنگامی که گیاه ذرت به گام گلدهی از رشد خود رسید، از دو جایگاه ریزوسفر و ناریزوسفری خاک ها نمونه برداری گردید و بخش های فیزیکی کربن آلی خاک اندازه گیری شد. این پژوهش نشان داد که کاربرد زئولیت در خاک شنی پیامد چشم گیری بر همه کربن آلی، ماده آلی بخش سبک و کربن آلی بخش هم اندازه شن نداشت؛ ولی کربن آلی بخش هم اندازه سیلت و رس را به اندازه چشم گیری افزایش داد. کربن آلی بخش سنگین با افزودن زئولیت افزایش یافت؛ ولی این افزایش از دیدگاه آماری چشم گیر نبود. در خاک رسی، همه کربن آلی خاک، بخش هم اندازه شن، کربن آلی بخش هم اندازه سیلت و رس و کربن آلی بخش سنگین با افزودن زئولیت کاهش چشم گیری یافت؛ ولی کربن آلی بخش سبک دگرگونی چشم گیری نداشت. افزودن کودهای جانوری و به ویژه کود گاوی مایه افزایش ماده آلی بخش های گوناکون به ویژه بخش سبک در هر دو خاک شنی و رسی شد. کربن آلی خاک بویژه بخش سنگین و بخش هم اندازه سیلت و رس در خاک های ریزوسفری بیش از ناریزوسفری بود.