اثرات خشکی و شوری بر گندم نان در کشت هیدروپونیک: مقایسه فیزیولوژیک

تنش های محیطی مثل شوری و خشکی عامل محدودکننده ای در رشد و نمو گیاهان به حساب می آیند. به منظور بررسی تاثیر تنش شوری و خشکی بر گندم، یک آزمایش گلدانی به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشگاه یاسوج در سال 1394 انجام شد. تیمارها شامل سطوح مختلف تنش شوری و خشکی با پتانسیل اسمزی مشابه (47/2-، 94/4- و 42/7- بار) در شش سطح به همراه یک تیمار شاهد بودند. شوری با استفاده از کلرید سدیم و خشکی با پلی اتیلن گلیکول 6000 اعمال شد. با اعمال تیمارهای شوری و خشکی، محتوای آب نسبی برگ و پایداری غشای سلولی، در مقایسه با شاهد کاهش یافت، در حالی که میزان مالون دی آلدهید افزایش پیدا کرد. اعمال تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلیکول در مقایسه با تنش شوری، محتوای آب نسبی برگ و میزان پایداری غشای سلولی را بیشتر کاهش داد و همچنین میزان مالون دی آلدهید در تنش شوری 42/7- بار بیشتر بود. میزان پرولین، قند محلول و گلایسین بتائین برگ گندم با افزایش سطوح شوری و خشکی روند افزایشی را نسبت به شاهد نشان دادند. بیشترین میزان قند محلول و گلایسین بتائین از تیمار 42/7- بار شوری به دست آمد. نسبت Fv/Fm بیشتر تحت تاثیر سطوح مختلف شوری در مقایسه با خشکی قرار گرفت و با کاهش پتانسیل اسمزی تا 42/7- بار کاهش یافت. کمترین مقدار کلروفیل a در هر دو شرایط تنش از پتانسیل اسمزی 42/7- بار حاصل شد. کلروفیل b روند عکس کلروفیل a را نشان داد. بیشترین مقدار کاروتنوئید در هر دو نوع تنش از پتانسیل اسمزی 42/7- بار به دست آمد. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که گندم می تواند سطوح شوری قابل قبول را بهتر از خشکی، از طریق تجمع اسمولیت ها و جذب پایدارتر آب و نیز کاهش تولید مالون دی الدهید تحت تنش شوری تحمل کند.