تاثیر تیمارهای شکست خواب بر جوانه زنی بذر آنغوزه (Ferula assa- foetida L.)

آنغوزه (.Ferula assa- foetida L)، از گونه های مهم تیره چتریان است که بذرهای آن دوره خواب نسبتا طولانی دارد. در این تحقیق تیمارهای سرمادهی مرطوب، آبشویی، اسید جیبرلیک، غلظت نمک های معدنی محیط کشت و زمان برداشت بذر و هم چنین تاثیر متقابل این عوامل به منظور دستیابی به شرایط بهینه جوانه زنی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد سرمادهی مرطوب به مدت 2 هفته در دمای 5-4 درجه سانتی گراد به میزان 50 درصد میانگین جوانه زنی را در مقایسه با شاهد افزایش داد. در تیمار آبشویی، بیشینه جوانه زنی در مدت زمان 6 ساعت (42 درصد) و کمینه آن در زمان 2 ساعت (47/20 درصد) حاصل شد. اسید جیبرلیک با غلظت 10 میلی گرم در لیتر، توانست میانگین جوانه زنی را 5/41 درصد در مقایسه با شاهد افزایش دهد. تغییر در غلظت نمک های معدنی محیط کشت نیز نشان داد که محیط MS 1⁄2 ، می تواند در مقایسه با محیط MS کامل، میانگین جوانه زنی را به میزان 25 درصد افزایش دهد. هم چنین میانگین جوانه زنی در نتیجه اعمال تیمارهای مذکور بر روی بذرهای یک ساله، اثر معنی داری در مقایسه با بذرهای تازه برداشت شده داشت (به ترتیب 61 در مقایسه با 36 درصد). با انجام آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، بهترین ترکیب تیماری که توانست میانگین جوانه زنی را به طور معنی داری افزایش دهد (83/73 درصد)، ترکیب دو هفته سرما، محیط MS 1⁄2 ، ده میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک و شش ساعت آبشویی بود. لذا با توجه به نتایج حاصله، به منظور شکست خواب بذر آنغوزه، پیشنهاد می شود علاوه بر استفاده از بذرهای یک ساله، از محیط کشت MS 1⁄2 ، به همراه تیمارهای تلفیقی سرمادهی مرطوب، آبشویی و اسید جیبرلیک استفاده شود.