الگوی انقلاب متعالی در آموزه های قرآنی

در آیات شریف قرآن، تلاش برای تغییر در ساختار اجتماعی و سیاسی و عدم تمکین در برابر حاکمیت ناصالح جامعه که در برخی تعاریف از آن به عنوان انقلاب یاد می شود، مورد توجه قرار گرفته است. نوشتار حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که الگوی مورد نظر قرآن درباره تغییر در ساختار سیاسی و اجتماعی چیست. مقاله مفهومی بنام «انقلاب متعالیه» در الگوی انقلاب قرآنی را مطرح نموده و از آن به عنوان الگوی انقلاب قرآنی یاد می نماید. در این الگو بر اساس آیات قرآن، رسالت پیامبران الهی اصلاح و ایجاد جامعه ای متعالی بوده. آنان موانع اصلی تحقق این جامعه را در دو قالب موانع درونی و بیرونی می دیدند. از این رو در سیر مبارزات ایشان مبارزه دو جبهه دیده می شود. اول مبارزه فکری که با جهالت و نابخردی حاکم بر افکار و باورهای جامعه خود درگیرند و با استفاده از شیوه های حکمت و موعظه و جدال احسن به اصلاح انحرافات اندیشه ای جامعه اقدام نموده اند. دومین نوع از مبارزه پیامبران الهی در قالب مبارزه عملی قابل تبیین است. این مبارزه با حاکمیت ناصالح جامعه صورت پذیرفته است. مهم ترین این اقدامات، تلاش برای مقابله با طاغوت های زمان، ایجاد تحول در جامعه، تاسیس حکومت صالح و در نهایت بنا نهادن جامعه آرمانی بوده است. بر این اساس الگوی انقلاب متعالیه قرآنی با از تحول در درون انسان ها آغاز و با تحول در ساختار سیاسی- اجتماعی جوامع، به کمال می رسد. غایت انقلاب های انبیا در این دیدگاه، رسیدن فرد و جامعه به حیات طیبه است.