ارزیابی ارتباط بین اسیدهای چرب و تجمع فلزات سنگین (کادمیوم، سرب، جیوه و مس) در بافت عضله، کبد و پوست ماهی اوزون برون (Acipenser stellatus) در سواحل جنوب غربی و شرقی دریای مازندران

در این مطالعه حضور حاد فلزات سنگین کادمیوم، سرب، جیوه و مس در بافت های عضله، کبد و پوست ماهیان اوزون برون در سواحل جنوب شرقی و غربی دریای مازندران (استان های مازندران وگلستان) بررسی شد. در این پژوهش به بررسی ارتباط تجمع فلزات سنگین و چربی و اسیدهای چرب بافت های این گونه ی بسیار با ارزش و پرطرفدار از ماهیان خاویاری پرداخته شده است. نتایج نشان داد که در عضله ی ماهی، تمام این فلزات سنگین در محدوده ی مجاز مصرف قرار دارند و بین فیله ی دو ناحیه اختلافی وجود ندارد (05/0 > p)؛ لیکن غلظت عناصر سنگین در کبد بیشتر از پوست و عضله می باشد (05/0 > p). در هردو ساحل جنوب شرقی و غربی در بافت کبد ماهی اوزون برون مقادیر کادمیوم (22/0 و 26/0 میکروگرم بر گرم) بالاتر از محدوده ی مجاز ارزیابی شدند. مقادیر جیوه در پوست هردو ساحل جنوب شرقی و غربی بالاتر از سایر اندام ها بود، به طوری که در پوست ماهی اوزون برون به ترتیب 11/0 تا 42/0 میکروگرم بر گرم بود. همچنین تجمع فلزات سنگین در نمونه های صیدشده از سواحل جنوب غربی (مازندران) بیشتر از سواحل جنوب شرقی (گلستان) بوده است. الگوی تجمع فلزات سنگین در عضله ی ماهی با اندام های کبد و پوست متفاوت بود. از سوی دیگر، مجموع اسیدهای چرب غیراشباع (UFA) در بافت اوزون برون در سواحل جنوب غرب و شرق به ترتیب 12/89 و 84/80 گرم بر 100 گرم بود(05/0 > p). مجموع اسیدهای چرب سری امگا-3 در سواحل مذکور به ترتیب 45/18 و 42/13 گرم بر 100 گرم بود (05/0 > p). همچنین بین میزان عناصر سنگین و میزان اسیدهای چرب غیراشباع در اندام های مختلف ماهیان خاویاری همبستگی وجود داشت. این ارتباط در بافت های کبد (824/0 = R2)، پوست (818/0 = R2) و عضله (0.627 = R2) ماهیان خاویاری همبستگی مثبتی داشت؛ برعکس با افزایش اسیدهای چرب امگا-3 در فیله، تجمع فلزات سنگین کاهش یافت (0.021 = R2). نتایج به دست آمده همچنین بیان گر سالم بودن نسبی ماهیان اوزون برون و عدم آلودگی شدید این ماهیان به عناصر سنگین می باشد.